Sofie Muller - Sober. Nooit somber

Sofie Muller beitelt en schildert zich intuïtief een weg naar het internationale kunstfirmament. Haar sculpturen zijn beklijvend. Het zijn mentale portretten die raken van bij een eerste aanblik. De kinderfiguren of portetkopjes die ze uit albast kapt en vijlt laten dan ook weinigen onberoerd. Dit jaar is een selectie van haar werk, voornamelijk albast, te bewonderen in Australië en Nieuw-Zeeland. Te ver om zich van Europa te verplaatsen, maar wel een absolute aanrader voor wie down under woont. Onder de noemer The Shadowside toont ze de schaduwzijde van de mens. Sofie Muller verbeeldt wel vaker het existentiële thema van de getraumatiseerde en zoekende mens.

“De rode draad doorheen mijn werk is de zoektocht naar ‘la condition humaine’. Ik probeer diepmenselijke vraagstukken weer te geven en de ziel ervan bloot te leggen. Ik creëer mentale en universele portretten waarin mensen zich kunnen en mogen herkennen”, steekt de Gentse van wal. Sophie is een esthete pur sang. Ze spreekt vanuit schoonheid. Altijd. Ook als ze over weemoedige dingen praat. Haar beelden zijn gehavend en onthullen hun schoonheid enkel aan wie openstaat voor de pracht en esthetiek van de mentale littekens die het leven ons nalaat.

Diepmenselijk

Sofie Muller stamt uit een familie van antiquairs. Al vroeg raakte ze in de ban van de aquarellen van Marlène Dumas. Aan de Antwerpse Academie volgde ze schilderkunst en kreeg er les van onder meer Fred Bervoets. Hoewel ze vandaag opnieuw schildert, werd toch vooral het driedimensionale haar taal. Vanaf 2015 is albast het materiaal dat haar het meest bekoort. Met zachte hand grijpt ze erop in. Sindsdien beitelt, vijlt en raspt ze met steen. “Ik zoek naar het materiaal dat het meest aansluit bij het gevoel dat ik wil weergeven. Dat kan steen zijn, maar evenzeer iets anders. Het medium volgt het idee. “Ik heb een enorme voeling met de huid en het diepmenselijke. Van alle steensoorten is albast wellicht het medium dat door zijn transparantie en adering de menselijke huid het meest benadert.”

“Van alle steensoorten is albast het medium dat door zijn transparantie en adering de menselijke huid het meest benadert.”

“De grilligheid van albast trekt me aan, hoe de natuur er als beeldhouwer op inwerkt met breuklijnen, kleuren en holtes. De materie wijst me de weg. Ik laat me leiden door de kwetsuren van de steen om menselijke letsels te duiden. Het zijn die oneffenheden die net dat menselijke effect weergeven. Albast toont karakter, door zijn nerven, subtiele kleurdiversiteit en transparantie.” Sofie geeft stenen die reeds een leven hebben gehad een extra leven. In andere creaties lieert ze albast aan mineralen, marmer en travertijn. “Het is een medium dat ik gebruik om een bepaald gevoel in een beeld te stoppen. Daarbij wordt ook textiel en giethars gebruikt.”

Schaduwkant

Sofie’s werk is sober, maar nooit somber. Het verdringen van onze duistere en donkere kant ervaart men ook op haar expo The Shadowside. Het is ook letterlijk een zwart-witte tentoonstelling met vooral zwarte en witte albast. De tentoonstelling focust op de dualiteit en frictie tussen lichaam en geest. Fundamenteel daarbij zijn Sofie’s handsculpturen. Weinig ervaart ze zo intiem als handen. “Geen ander lichaamsdeel drukt zo krachtig aanraking en de noodzaak aan contact uit.” We ontwaren veel verwijzingen naar de kunstgeschiedenis, die vol zit met handen. Hiermee wordt ook de vervlechting tussen heden en verleden getoond. Haar koppen liggen neer op de grond, staan gesteund of hangen aan muren waarmee ze deels lijken te versmelten.

Het oeuvre van Sofie Muller appelleert aan onze angsten en verlangens. Het staat bol van betekenis en confronteert ons met onze kwetsbaarheid. Haar gebogen, grijpende en soms onvolledige figuren lijken eerder tragisch en toch is er iets vreemds teder in haar onderzoek naar hun lichamelijke en psychische toestand. Het zijn die veelal kleine details 'in de marge' die gedrapeerd worden in overwegend sobere en sombere 'licht en schaduw'-effecten. Zowel in één personage als in dubbelpersonages. Zoals een moeder die nadrukkelijk haar kind overbeschermt. Die dualiteit komt vaak terug in haar werk. Haast versmachtend, de schaduwzijde van het menselijk bestaan. Maar esthetisch o zo mooi.

Rook en bloed

Figuurlijk is niets bij Sofie Muller in steen gebeiteld. Ze is vooral bekend als beeldhouwster, maar ze werkt niet enkel driedimensionaal, ze schildert en tekent ook. In haar tekeningen op albast komen haar diverse expertises samen. Ze vindt nieuwe talen om haar emoties uit te drukken. Daarbij heeft ze een voorkeur voor materiaal dat een eigen leven leidt, zowel vast albast, stollend bloed als vluchtige rook. Net zoals albast op haar pad kwam, deden ook de bloed- en rooktekeningen dat. “Er zitten ook veel rookinterventies in The Shadowside. Rook en vuur zijn voor mij niet destructief, eerder helend. Het is symbolisch, mooi, maar rook heeft ook kracht als patine.” Haar rooktekeningen maakt ze met een eigen ontwikkelde techniek. Als materiaal heeft men rook amper in de hand. “Ik ben iemand die erg intuïtief werkt. Ik volg mijn gevoel en ben weinig rationeel wat dat betreft.”

Het vroeg tijd om te experimenteren met bloed als materie. Maar net dat typeert haar. In alles wat ze doet, zowel met de beelden als de tekeningen, gaat Sofie zo diep mogelijk. “Ik wil het mensbeeld in haar essentie tonen: met menselijk materiaal. Bloed zit qua kleur erg dicht bij de menselijke huid. Het ziet er vlezig en rauw uit. Dat klopt gewoon, het is puur mens. Bovendien kan je het niet echt in een vorm duwen.” Persoonlijker en intuïtiever wordt het niet. Sofie’s beelden komen voort uit zelfreflectie en zetten daar ook toe aan.

Info: sofiemuller.be / geukensdevil.com / jensengallery.com

Foto’s:
- Foto’s: copyright Fox Jensen Gallery
- Portretfoto’s: copyright Louise D’Eer