Laat de Nederlandse taal en cultuur niet los

 Waarom investeren Vlaamse jongeren in het buitenland
 best in kennis van het Nederlands?

Het antwoord op deze vraag wordt door An De Moor, ondervoorzitter van Vlamingen in de Wereld en Talenbeleidcoördinator van twee Vlaamse hogeronderwijsinstellingen, onmiddellijk beantwoord met een anekdote: “Onlangs kreeg ik een telefoon vanuit Parijs van een Vlaamse achttienjarige jongeman die graag aan de KU Leuven wilde verder studeren. Al snel bleek dit geen eenvoudige vraag te zijn. Hij had zijn enseignement secondaire in een Parijse school met succes afgerond maar kende alleen huis-tuin-en-keuken-Nederlands van bij zijn ouders thuis. En: hij moest een B2-certificaat voor Nederlands bij inschrijving kunnen voorleggen, zeg maar hetzelfde niveau als Vlaamse jongeren voor Nederlands hebben als ze hun secundaire onderwijsloopbaan in Vlaanderen hebben beëindigd. Zijn spreekvaardigheid was ok maar zijn schrijfschrijfvaardigheid Nederlands problematisch. In het Frans schrijven is nu eenmaal niet hetzelfde als in het Nederlands. Hij buisde grandioos voor zijn CNaVT-examen. Om een lang verhaal kort te maken: hij studeert momenteel aan een Parijse universiteit. Zijn droom om een Vlaams hoger onderwijsdiploma te behalen en naar Vlaanderen terug te keren, was uiteengespat.”

Dit verhaal illustreert het belang van kennis van het Nederlands op een voldoende hoog niveau voor wie vroeg of laat van plan is zijn leven in Vlaanderen verder te zetten. Nederlands Koningin Máxima gaf zelfs recentelijk tijdens het veertigste verjaardagsfeest van de stichting NOB (Nederlands Onderwijs in het Buitenland) als helder advies mee: “Laat de Nederlandse taal en cultuur niet los.”

Er zijn heel wat manieren om kennis van het Nederlands op niveau te brengen, te houden of zelfs bij te spijkeren. Iedereen kent ongetwijfeld de stichting NOB, die ervoor zorgt dat duizenden Nederlandse en Vlaamse kinderen kwaliteitsvol les in hun moedertaal buiten onze landsgrenzen krijgen, van Sofia tot Singapore en van Santiago tot Shanghai. Daarnaast bestaan er heel wat digitale taalondersteuningstools en -websites.

Tien taaltooltips!

1. Nedbox (www.nedbox.be) is een interactief online leerplatform waarop anderstaligen hun Nederlands kunnen oefenen op een prettige en ontspannende manier, waar en wanneer ze dat willen. Het is ontwikkeld voor anderstalige volwassenen en oudere OKAN-leerlingen. De doelgroep is heel breed: zowel hoog- als laaggeschoolden, zowel meer als minder (digitaal) geletterden, en van beginners (A1) tot halfgevorderden (B1+).
2. De Schrijfassistent (schrijfassistent.standaard.be) is een digitale schrijftool voor elk Nederlandstalige moedertaalspreker die wel eens de pen vasthoudt om zijn tekst te verbeteren. Er bestaat ook een versie voor anders-en meertaligen (nt2.schrijfassistent.be).
3. Op nederlandsoefenen.be/thuis-oefenen staan er heel wat interessante tips om thuis Nederlands te oefenen.
4. Wie nog niet oefenverzadigd is, vindt nog veel meer oefeningen op www.cambiumned.nl/oefenen/
5. De Taalgarage van het Huis van het Nederlands in Brussel biedt advies en het nodige materiaal voor wie via zelfstudie Nederlands wil leren: www.huisnederlandsbrussel.be/projecten/taalgarage
6. De Taaltelefoon heeft niet alleen een interessante taaladvieswebsite (www.vlaanderen.be/taaladvies/) en een gratis digitale nieuwsbrief met taaltips. Je vindt er ook een handige online brochure met alle spellingsregels op een rij.
7. Voor de juiste spelling van een woord is er het digitale Groene boekje op www.woordenlijst.org
8. Odisee-hogeschool ontwikkelde een gratis TaalMOOC om laatstejaarsleerlingen talig voor te bereiden op een hoger onderwijsopleiding en startende studenten taal- en studievaardiger te maken aan de hand van onder meer kennisclips, digitale oefeningen en kijkwijzers (ecourses.odisee.be/starter).
9. Oriënt is een computerspel – een zogenaamde serious game – waarmee leerlingen van de derde graad secundair onderwijs en studenten uit het hoger onderwijs aan de hand van authentiek taalmateriaal uit kranten en tijdschriften hun woordenschat kunnen uitbreiden. Ze leren meteen ook woordenschatstrategieën verwerven om de betekenis van onbekende woorden te achterhalen (orient.ucll.be).
10. Het cultureel genootschap de Orde van den Prince gaf recentelijk het literatuurhandboek ‘Overhaald’ uit, met nieuwe verhalen en gedichten van o.a. Lize Spit, Herman Brusselmans en Fikry El Azzouzy voor laagtaalvaardige en anderstalige leerlingen tussen 11 en 19 jaar. Vooral de woordenschatlijst aan het eind van elk verhaal is bijzonder handig om woordenschatkennis te verrijken. Op www.arteveldehogeschool.be/overhaald kan je de digitale lancering vanuit Kunstencentrum De Vooruit opnieuw bekijken, inclusief voorleesfragmenten van een aantal auteurs. Je vindt er ook hoe je het boek kunt kopen evenals het gratis lesmateriaal dat een expertenteam uit Odisee-hogeschool en de Arteveldehogeschool bij elk verhaal en gedicht ontwikkelde.

Een B2-certificaat kan onder meer behaald worden aan een universitair talencentrum. Daarnaast bestaat er ook het certificaat ITNA B2 (Interuniversitaire Taaltest Nederlands voor Anderstaligen) en attest STRT Educatief Startbekwaam (vroeger: PTHO – Profiel Taalvaardigheid Hoger Onderwijs) van het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CnaVT).

Op de website van het Agentschap Integratie en Inburgering (www.integratie-inburgering.be) staat een handig overzicht van de verschillende taalniveaus volgens het Europese Referentiekader en hoe lang het gemiddeld duurt om van het ene taalniveau naar het andere te evolueren.