Een globetrottend ondernemer kwam thuis in Sofia

Wie weg wil uit België, slaat al eens aan het dromen. Zelden leiden zo'n fantasieën naar een bestaan in de Bulgaarse hoofdstad Sofia. Voor ondernemer Joachim Brackx werd het na lange omzwervingen toch een realiteit. 'Ik vind hier een heerlijke combinatie van Zuid en Noord.'

Er wrong iets. Eigenlijk had Joachim Brackx alles wat het leven hem had moeten bieden – hij was componist en zanger, en was programmamedewerker bij Klara – maar toch voelde het niet meer juist. 'Het was bizar', zegt hij. 'Volgens het Japanse Ikegai-concept voor een zinvol bestaan zat alles perfect. Ik deed wat ik graag deed, ik was er goed in, werd er voor betaald, en het was nuttig voor de maatschappij. En toch. Toch vond ik mijn dagelijks bestaan niet fijn. Op tournee met klassieke vocale ensembles voelde ik me net een stuk vee dat elke dag opnieuw snelsnel van hier naar daar werd verscheept, als componist was ik afhankelijk van wat anderen beslisten over mijn projectvoorstellen. Het ontbrak me aan autonomie, beslissingskracht.'

Het roer moest om, en dat ging in verschillende fasen. 'Als ik mijn leven zelf in handen wilde nemen, was de enige oplossing om ondernemer te worden', trok hij een besluit. 'En om te zorgen dat het dagelijkse nu wel goed zou voelen, bekeek ik het eerst en vooral van die kant en onderzocht ik hoe ik wilde dat mijn leven er zou uitzien. Conclusie: ik wilde iets dat ik van gelijk waar kon doen, gelijk wanneer, en waarbij ik niet verplicht werd mijn tijd om te ruilen in geld. Het moest dus iets zijn dat inkomsten zou blijven genereren zonder dat ik er honderd procent van mijn tijd in moest steken. Iets via het internet dus, een digitaal product dat zichzelf zou blijven verkopen zonder dat je voortdurend tijd moet steken in het produceren.'

Dat was dan helder, maar nog altijd niet concreet. De doorbraak diende zich aan in de vorm van een vriendin. 'Die was in haar vrije tijd via het platform Etsy digitale designs gaan verkopen voor papercrafting en scrapbooking. Dat was interessant. Zo'n ontwerp moet je immers maar één keer maken, en kun je vervolgens blijven aan de man brengen zonder elke dag 'fabriekje' te moeten spelen. Bijna als experiment probeerden we of daar samen meer van konden maken, eerder met het idee daar van te leren, dan dat onze definitieve business zou zijn.'

Het componist-, zanger- en producerschap kreeg ondertussen gezelschap van andere bezigheden. 'Ik verdiende nu ook mijn geld als lifestylecoach, ontwikkelde een product dat auteurs hielp met de promotie van hun boek, … Na vijf jaar voelde ook dat niet goed. Ik was te verspreid bezig, hield te veel ballen tegelijk in de lucht. Ik wilde me op één ding toeleggen, en dan was dat ene bedrijfje dat aan het bewijzen was dat er een markt en een product was, de logische focus. Zo besloot ik mijn focus enkel nog op VectoriaDesigns te leggen. Drie jaar later kan ik alleen maar vaststellen dat het gelukt is. Het bedrijf is snel gaan groeien, en nu heeft het een zekere maturiteit. Het team zit op zijn plaats, ik heb een managing director kunnen inhuren die het bijna volledig runt, en ik hoef me enkel nog met strategie op lange termijn bezig te houden. In de tijd die zo is vrijgekomen probeer ik een nieuwe afdeling voor het bedrijf op te richten, die zich toelegt op ideeën rond onze relatie met onszelf, en autonoom moet gaan opereren.'

Weg van hier

Zonder job die hem aan het vaderland gebonden hield, lonkt het globetrotten. 'In België liep ik elk jaar wel tegen een winterdip aan, dus ik zocht om te beginnen op waar in Europa het meeste zon te vangen was. Google vertelde me dat de Spaanse Costa de la Luz geen verkeerde naam had, en in Europa inderdaad het meest zonlicht vangt. Ik ben een winter naar ginds getrokken, en dat was het begin van een periode waarin ik nauwelijks nog in België ben geweest. Spanje werd Italië, werd Portugal, en ik belandde ook in Japan, een land waar ik een levenslange fascinatie voor had. Ik ben er in totaal anderhalf jaar geweest, over verschillende perioden verspreid, maar uiteindelijk heb ik beslist om er niet te blijven. De cultuur voelde er zo anders, dat het moeilijk was om echt te aarden en een deel van de maatschappij te worden.' Droog voegt hij er aan toe: 'ik ben dan maar naar Europa teruggekomen.'

Dat had nog een reden. Een idealistische. 'Zes jaar had ik de wereld rondgetrokken, en dat was fantastisch geweest. Maar ik kon niet langer om de kost voor de natuur heen. En natuurlijk moet je de opwarming van de aarde op systemisch niveau aanpakken, maar ik geloof ook dat we een individuele verantwoordelijkheid hebben. Al dat rondvliegen, ik kon dat dus niet langer verzoenen met mijn ideeën daarrond. Dat was triest, want ik moest zo een fijne levensstijl opgeven, maar het kon niet anders. Ik besloot om één plek te kiezen als uitvalsbasis, en dat moest in Europa zijn.'

Terug naar hier

Op het einde van alweer een denkproces bleven drie steden over: Berlijn, Lissabon en Sofia, waar Joachim al een zakenpartner had gehad. 'Ik was er dus al regelmatig geweest, en al is het geen mooie stad, het is er wel één die betaalbaar is, en waar ik me goed voel. Ze geeft me rust. Wat ik er bijvoorbeeld aan apprecieer, is dat Bulgarije geen koloniaal verleden heeft. Hier is geen imperialistische architectuur die een soort "heersers van het universum"-gevoel wil uitstralen, en daar heb ik op andere plaatsen als Wenen en Sevilla al eens last van. En de Bulgaren zijn ook fijne mensen, een geslaagde mix van Noord- en Zuid-Europese aspecten. Want ik mag dol zijn op Andalusië, er gebeurt wel zo goed als niets. In Bulgarije is men zeer gedreven, is de jonge generatie zeer goed opgeleid en vlot Engelstalig. Er is een levendige startupcultuur, en die energie bevalt me. Ik heb veel vrienden hier, die na de aansluiting bij de EU in Londen en elders zijn gaan studeren, en nu terugkeren. Ze brengen veel kennis en drang om in hun heimat iets op te bouwen. Maar tegelijk zijn ze ook nog altijd verzot op het Zuiderse goeie leven. In de zomermaanden is Sofia verlaten; dan zit men aan de zee.'

'Een boeiende maar minder evidente transformatie van mijn leven', noemde Joachim dat settelen eens. 'De switch weg van wereldburger die zijn standplaats door zijn humeur liet leiden viel me wel zwaar', geeft hij toe. 'Ik had overal vrienden, en die mis ik nu wel. Zeker gezien de gebeurtenissen van het afgelopen jaar, is dat veel moeilijker geworden. Ik heb hier in Bulgarije ook nog altijd niet het gevoel dat ik een hechte vriendengroep heb. Mijn gemeenschap van gelijkgestemden zit nog altijd internationaal.'

En de liefde? Is die wél gemakkelijker geworden, nu hij zich tot één woonplaats beperkt? Hij glimlacht. 'In de geest is dat misschien wel veranderd, in de praktijk is daar nog niets van te merken. Ik ben nog steeds single. In het begin ben ik hier wel op dates geweest, maar daar is nooit iets uit gekomen. Ik denk dat hier nog wel een mentaliteitsverschil is, in hoe vrouwen hier naar een man, een relatie kijken. Ik vermoed dat als ik hier iemand zou ontmoeten, het ook eerder iemand zou zijn die in het buitenland gestudeerd of gewerkt heeft. Maar je weet nooit, natuurlijk. En sinds de pandemie zie ik ongeveer niemand meer, dus de kans is voorlopig klein.'

'Verder sta ik mezelf op dit moment toe om enkel in het nu te denken. Ik heb geen contract getekend met Bulgarije, dus ik moet hier geen tien jaar te blijven. Het is wel mijn intentie, daarom heb ik ook de hele procedure doorlopen om hier residentie te krijgen, een appartement te huren en meubels te kopen. Ik vertrek dus niet meteen, ik wil hier een leven opbouwen. (glimlacht) Hetzelfde gaat ook op voor de muziek. Ik weet niet of je ooit kunt stoppen met componist zijn. Diep in mezelf zit dat nog altijd in mij, en koester ik nog altijd muzikale dromen, actief beoefen ik het echter niet meer. Maar je weet nooit hoe de dingen lopen. Al was het maar dat ik een vrouw ontmoet die elders woont, dan is het niet onmogelijk dat ik haar volg. Al denk ik daar niet veel over na. Ik ben hier graag.'