Een eigen plek onder de Italiaanse zon

Of je nu de voorkeur geeft aan de magie van een geweldige stad, het prachtige landschap, de oneindigheid van de duizenden kilometers rotskusten en zandstranden of de puurheid van de bergen, Italië heeft het allemaal. Het vinden van de perfecte plek onder de zon, of het nu een plek is om permanent naar te verhuizen, een vakantiehuis, een slimme investering voor later of een combinatie hiervan, de zoektocht zelf loopt voor iedereen anders.

Het is een persoonlijk en zorgvuldig afwegen van heel veel factoren vooraleer je zeker weet: dit is het voor mij! Om heel eerlijk te zijn, heb ik heel wat plaatsen in Italië in overweging genomen. Want ik heb het daar best wel overal naar mijn zin. Ik kan er eindeloos vertoeven, in het noorden en in het zuiden en alles er tussenin. Na veel opties te hebben overwogen, heb ik op een bepaald moment resoluut gekozen voor mijn grote liefde: Rome.

Alle wegen leiden naar Rome

Voor mij is de uitdrukking “alle wegen leiden naar Rome” dus helemaal waar. Maar dat de weg naar de uitbundige Città Eterna geen “walk in the park” zou worden, was snel duidelijk.

Ik wou niet zomaar een plek onder de zon. Ik wou er vooral eentje met karakter. Een oud pand met een verhaal en een ziel. En liefst nog perfect gelegen ook: hartje Centro Storico dus. Voor mijn omgeving leek het onbegonnen werk. Voor mij was het een uitdaging waar ik met passie ben ingevlogen. Op de vraag “sei pazza?” antwoordde ik steeds: “sì”!

Nu zijn er in het Centro Storico van Rome wel panden in de aanbieding, maar de interessante zijn schaars. De vraag naar huizen is er heel groot omdat Italianen niet snel een pand verkopen. Italianen hebben geen huurcultuur. Een pand blijft bij voorkeur in de familie. En in steden zoals Rome is dat wegens de exceptionele waarde ervan nog veel meer het geval.

Als je bovendien wil dat dat pand een dakterras heeft, dan wordt het aanbod nog schaarser. Vandaag is voor dat soort panden de vraag zevenmaal groter dan het aanbod. De prijzen voor een dergelijke “posto al sole” zijn navenant.

De zoektocht naar “il mio posto al sole”

Mijn zoektocht naar een geschikt pand begon zoals gebruikelijk op het internet. Er zijn oneindig veel immobiliënkantoren en portals (zoals o.a. casa.it, immobiliare.it, en cercacasa.it) die een zeer ruim aanbod bundelen. Deze sites geven een eerste indruk van een ogenschijnlijk overweldigend aanbod.

Maar er zitten veel addertjes onder het gras. Te beginnen met de foto’s. Vaak laten die veel te wensen over. Of stroken ze niet helemaal met de werkelijkheid, of hebben ze invalshoeken die veel tekortkomingen verdoezelen of uit het vizier houden, zoals bijvoorbeeld te lage plafonds, supersteile trappen, te smalle doorgangen, een onpraktische indeling, te weinig lichtinval, een raam met uitzicht op een blinde muur… noem maar op. Allemaal zaken die je liever vooraf had willen weten om de tijd en de moeite te kunnen besparen van afspraken te maken en ter plekke te gaan kijken.

Ook wordt de exacte ligging regelmatig verzwegen zodat je ook daar geen precies idee hebt van wat je van de directe omgeving mag verwachten. Zo maak je dan afspraken voor het bezichtigen van een reeks panden die je eigenlijk helemaal niet had moeten zien.

Na een aantal “retourtjes Rome” werd het me duidelijk dat ik gigantisch veel tijd – en geld – aan het verliezen was. Tot ik op een van die trips toevallig in contact kwam met Alessandra, een zoveelste dame actief in de Romeinse vastgoedsector. Vanaf die kennismaking ging het snel vooruit. Ik had iemand gevonden die in mijn plaats een eerste kijkje kon gaan nemen telkens ik een pand in het vizier kreeg, en die zo voor mij het vervelende kaf van het koren kon scheiden.

Zoeken is tijdrovend

In Italië zit een huis vaak bij meer dan één makelaar, soms tot wel tien toe. Daar kom je snel achter als je de vastgoedwebsites een beetje grondig doorzoekt. Dat betekent jammer genoeg ook dat de makelaar waar jij mee afspreekt vaak de sleutel van het pand niet zelf heeft, en afhangt van de goodwill van de bewoner om het pand te kunnen bezoeken. Door al het gedoe met sleutels kan je maar enkele panden per dag zien. Als een bepaald pand dan net op dat tijdstip dat jij er bent, toevallig verhuurd is als vakantiehuis via Airbnb of booking.com, krijg je aan de voordeur ofwel geen gehoor ofwel een “scusi, ma non va, … siamo ospiti.” Je kan dus of een keertje terugkeren of het pand laten voor wat het is. Dat is hoogst vervelend en heel tijdrovend.

Verder heb ik zelf ooit veel tijd verloren met een pand waar ik helemaal voor gewonnen was wegens zijn twee mooie terrassen. Eén van de dakterrassen bleek bij onze nadere controle bij een notaris, eigendom te zijn van negen mede-eigenaars. Met andere woorden, het fabuleuze zonnige terras van 60m2 dat uitkeek over Trastevere en dat zo mooi werd aangeprezen op een aantal websites was meteen gedecimeerd. Bovendien had de eigenaar er een buitenkeuken op gebouwd, wat eigenlijk ook alweer niet mocht.

"Ik wou niet zomaar een plek onder de zon. Ik wou er vooral eentje met karakter. Een oud pand met een verhaal en een ziel."

Ik kon twee dingen doen: ofwel de eigenaar verplichten om de zaak eerst op te lossen en het terras af te kopen van de mede-eigenaars en daarna de buitenkeuken te laten legaliseren of verwijderen. Dat alles zou waarschijnlijk een eeuwigheid hebben geduurd en de prijs van het pand nog meer de hoogte in hebben gedreven. Ofwel, ten tweede, ik kon het pand toch kopen en daarna het oude probleem zelf oplossen door met de negen Italiaanse buren in gesprek te gaan en regelingen te gaan treffen. Gezellig misschien; een serieus risico zeker. Ik heb in dit geval het advies opgevolgd van een Italiaanse notaris en het pand gelaten voor wat het was.

Mijn stukje middeleeuws Rome

Een tijdje later heb ik dan mijn hart uiteindelijk verloren aan een historisch palazzo uit de jaren 1400. In “pieno centro storico”! Veel karakter had het alvast. Je liep er zo de middeleeuwen binnen. De staat van het pand was te renoveren, maar de structuur was goed. Het moment waarop je beslist “hier zie ik mezelf de volgende jaren wonen!” was er plots. Dan kwam het serieuzere werk om een bod te doen. In Italië doe je een bod namelijk schriftelijk en je ondertekent het eerst zelf.

De eerste stap: La proposta irrevocabile

De proposta irrevocabile (duidelijker kan het niet: irrevocabile is onherroepbaar) betekent de eerste officiële stap van het aankoopproces. Het is een bindend gedetailleerd document. Als het wordt aanvaard door de verkoper, is het koopproces gestart. Je voegt er meteen een eerste aanbetaling bij onder de vorm van een cheque. Hier is het de kunst om het bedrag zeer goed in te schatten, want als je zelf zou beslissen om (om welke reden dan ook) nog een stap terug te zetten, dan ben je dat bedrag misschien wel kwijt. Oppassen dus.

Het noodzakelijke kwaad: Le verifiche

Oude huizen hebben karakter en eentje uit de jaren 1400 zeker. Op het eerste zicht leek alles oké, maar een woning die eventueel niet conform zou zijn met de vergunningen is in de praktijk later moeilijk of niet verkoopbaar. Ik begon een beetje te twijfelen.

Wetend dat in Rome bouwovertredingen nu eenmaal meer regel dan uitzondering zijn, leek het me geen overbodige luxe om meteen dieper in te gaan op alle architecturale, kadastrale en juridische aspecten van dat pand. Daarvoor heb ik dan een Geometra ingeschakeld, die alle officieel bekende technische tekeningen en plannen van het onroerend goed gaat nakijken om vast te stellen of ze al dan niet overeenkomen met de werkelijkheid. En ja, er scheelde inderdaad toch wel wat.

Daar kwam heel wat Italiaans theater en Romeins melodrama bij te pas, maar met de juiste juridische begeleiding was ook dat na een tijdje van de baan. Een Italiaanse advocaat met grondige kennis van historisch vastgoed in Rome was hier even nodig om de puntjes op de i te zetten.

Twee keer langs de notaris: Il compromesso e il rogito

Ook al is het in se niet verplicht om de compromesso, begeleid van een volgende aanbetaling, te laten registreren door de notaris, toch vond ik het veiliger dit wél te doen. En wel hierom: zo voorkom je dat er na jou eventueel nog andere afspraken worden gemaakt en dat het pand nogmaals wordt verkocht of dat het opnieuw bezwaard zou worden met een hypotheek.

Bij het ondertekenen van de eigenlijke akte (de rogito), doorgaans een paar maanden later en waarbij je dan de hoofdsom betaalt, worden uiteindelijk de langverwachte sleutels overhandigd.

Het “sleutel”moment: Le chiavi !!!

De sleutels in ontvangst nemen van je nieuw verworven eigendom, heeft altijd iets van een opluchting en een enorme voldoening. Dat lang verwachte moment betekent het einde van een lange zoektocht en het begin van de geplande werken aan een droompand onder de Italiaanse zon.

Wanneer ik ‘s avonds langs het Pantheon of het Forum Romanum huiswaarts loop, voel ik me steeds meer Italiaans en ben ik heel gelukkig met mijn eigen kleine stukje Rome.