Dubbelinterview: De charme van Estland vind je op het platteland

Vraag ik mijn oma waar Estland ligt, dan kijkt ze me aan alsof ik net een nieuw land heb uitgevonden. En vraag ik mijn vrienden of ze een Estse traditie kunnen opnoemen, dan komen ze niet veel verder dan Oost-Europees voedsel. Toch is Estland het land waar ik als Vlaamse Erasmusstudent de tijd van mijn leven beleefde aan de universiteit van Tartu. En ik ben niet de enige Vlaming die in dat land een unieke cultuur ontdekte.

Femke Cnudde verhuisde naar Estland nadat ze met de Estse cultuur in aanraking was gekomen op haar eigen Erasmusuitwisseling in Finland. Ze had maar twee weken nodig om België achter te laten en alles te verhuizen. Nu wil ze er als nieuwe vertegenwoordiger voor Vlamingen in de Wereld ook andere Vlamingen van de Estse cultuur leren genieten.

Je hebt heel erg snel beslist om naar Estland te verhuizen. Was het niet moeilijk om je aan te passen toen je in Estland kwam?

“Niet echt. Ik heb heel snel beslist om naar hier te verhuizen. Het hielp wel dat ik de taal en cultuur op voorhand al een beetje kende via een vriendin die ik in Finland had ontmoet. Ik heb hier dan ook een jaar als vrijwilliger gewerkt en kon daardoor mijn weg goed vinden in Tallinn.

Ik woon en werk in een gemeenschap voor mensen met een beperking, dus ik heb dagelijks ook wel veel menselijk contact. We hebben een heel goeie relatie vol dankbaarheid en konden van in het begin goed samenwerken, ook al kon ik mezelf soms wat moeilijker uitdrukken. Dat was wel belangrijk bij de opstart van mijn leven hier.”

Er wordt nochtans vaak gezegd dat de Esten in het begin nogal afstandelijk zijn. Veel Esten omschrijven zichzelf als nogal introvert.

“Ja dat klopt, maar dat sloot eigenlijk perfect aan bij mijn eigen persoonlijkheid. Ik ben zelf ook van nature een persoon die niet direct alles over iemand anders moet weten. Het duurt hier soms wat langer en vraagt meer tijd om vriendschappen op te bouwen, maar daar ben ik nooit echt door gefrustreerd geweest.

Je merkt wel dat de Esten wat ingetogener en op privacy gesteld zijn. Het is niet abnormaal om aangesproken te worden als je bijvoorbeeld te luid bent op de bus.”

Inderdaad! Eén van mijn internationale vrienden in Estland kwam uit Spanje en had van nature een heel luide stem. Op een trip naar een meer moesten we een bus nemen van twee uur lang. Het was wel even schrikken toen een iets oudere man zich plots omdraaide en boos aan mijn Spaanse vriend vroeg of hij van plan was om de hele busrit lang te blijven praten. De rest van de busrit zijn we muisstil gebleven.
Gelukkig kon die man in het Engels klagen, want de Estische taal is iets waar ik maar weinig van heb opgestoken. Vond jij die moeilijk om te leren?

“Ik werk in het Estisch, dus vanaf de eerste dag dat ik hier aankwam moest ik de taal wel goed beheersen. Ik heb me erbij neergelegd dat ik sommige dingen niet begrijp. Dat vind ik ook niet erg meer. Ik leer iedere dag bij en na ongeveer één jaar heb ik ook bijna het B2-niveau bereikt. Dat is ongeveer hetzelfde niveau als het Frans dat we in België in onze jeugd leren. Ik kan wel begrijpen dat jij als Erasmusstudent minder nood had om de taal te leren. In studentensteden heb je grote internationale gemeenschappen, daar spreekt zowat iedereen Engels.”

Er wordt gezegd dat het Estisch moeilijker is om te leren dan bijvoorbeeld het Frans.

“Ja, het hangt er natuurlijk ook veel van af hoe je een taal studeert en hoe graag je die wil kennen. Er zijn weinig woorden die gerelateerd zijn aan talen die wij al kennen, dus je moet veel van buiten leren. Daarnaast heeft het Estisch ook 13 of 14 naamvallen, dat maakt het soms al moeilijker. Maar ik hou erg van het land en de mensen hier, automatisch hou je dan ook van de taal.”

Kerstmis was voor mij één van de bijzonderste momenten die ik in Estland meemaakte. Een Estse vriend nodigde me bij zijn familie uit om met hen de feestdag zo traditioneel mogelijk te vieren. We keken naar Estse films, aten bloedworst met confituur en mochten toch even naar grootmoeder zwaaien aan de overkant van een groot kampvuur. Daar heb ik de Estse gastvrijheid wel op een andere manier leren kennen en ontdekte ik ook dat de echte charme van Estland op het platteland ligt.

“Absoluut, ik ben niet naar Estland verhuisd om in een stad te gaan wonen. Ik ben hier echt voor de natuur en de cultuur.”

Wat vind je één van de beste dingen aan de cultuur in Estland?

“De betrokkenheid met de natuur. Veel Esten gaan bewust de natuur opzoeken in hun vrije tijd. Daar hoort ook de plattelandscultuur bij: je eigen groenten en kruiden kweken, weten hoe je die moet bewerken tot lekkere confituur, de traditionele zure kool, ... Alles wordt dan in de kelder gestopt zodat ze zelf nog de hele winter lang kunnen genieten van hun eigen moestuintje. In België is dat iets dat we vooral nog kennen van onze grootouders.Als je iemand bent die van stilte, rust en alle vier seizoenen houdt, dan zou ik Estland zeker aanraden.”

Doe je dat zelf ook?

“Ik woon ook op het platteland. We hebben hier een ecologische boerderij waar we tuinieren. Ik leer hier vanaf het planten tot het bewerken van de gewassen hoe alles in zijn gang gaat. In België heb ik nooit een groentetuintje gehad.”

Wat ik ook leuk vind aan de cultuur in Estland zijn de sauna's. Wanneer we een reis maakten in Estland huurden we vaak een AirBNB en daar was standaard een sauna in aanwezig.

“Dat is inderdaad geweldig. Ook heel leuk om dat samen met vrienden en familie te doen. Wij hebben thuis twee sauna's, één voor de mannen en één voor de vrouwen. Maar ik ga ook vaak bij vrienden langs om daar samen te genieten van de sauna. Voor Esten is dat een wekelijkse traditie.”

Wat zou je als vertegenwoordiger van Vlamingen in de Wereld in Estland willen doen?

“Enerzijds wil ik het netwerk van Belgen in Estland een beetje in kaart brengen. Dat houdt natuurlijk ook internationale studenten in, hen zou ik ook graag betrekken. Anderzijds wil ik graag kleine bijeenkomsten organiseren. Voor mij zou het fantastisch zijn als we samen de natuur hier zouden kunnen ontdekken. Maar misschien kunnen we ook wat Vlaamse cultuur naar hier brengen. Dan kunnen we bijvoorbeeld een frietdag organiseren. Niemand in Estland gebruikt een friteuse, dus dat zou misschien wel een groot succes kunnen worden. Belgische kunst en muziek kunnen we hier ook introduceren, aangezien de Esten zo graag zingen. Alles zal natuurlijk meer vorm krijgen als we even samen kunnen brainstormen met de Vlamingen hier.”