De Brakke Grond - Springplank van 40 jaar

In hartje Amsterdam is het een komen en gaan van Vlaams talent en dat al vier decennia lang. Dat verdient een feestje. En dat is ook wat er van 20 tot en met 22 mei op het programma staat. Het Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond heeft wat te vieren. Haar verjaardag uiteraard, maar ook haar blijvende relevantie én de verschillen tussen Vlaanderen en Nederland. Want die wil de jubilaris blijvend honoreren. Directeur Bart Govaert en artistiek leider Lisa Wiegel tonen zich de perfecte ambassadeurs van de Vlaamse cultuur bij de buren.

Verbinden

De Brakke Grond staat als een stevig huis. De viering van het 40-jarig bestaan werd een jaartje uitgesteld door corona, maar strategisch oogt de organisatie sterker dan ooit. Mede dankzij een breed gedragen beleidsplan dat veel bijval krijgt van de Vlaamse overheid. Directeur Bart Govaert: “We evolueerden de voorbije decennia van een presentatieplek of ‘vitrine’ voor Vlaamse makers naar een netwerkorganisatie, een samenwerkingspartner voor Vlaamse en Nederlandse culturele instellingen. Die verbindende rol en onze netwerkfunctie maken ons blijvend relevant. Naast het aanbieden van een presentatieplek, bewandelen we een duurzaam traject met zowel cultuurmakers als partners, om hen voor lange termijn te verbinden met Nederlandse instanties. Podiumkunsten, beeldende kunsten en muziek zijn de drie pijlers, met alle vormen ertussen en met één sterk gecoördineerd artistiek plan.”

Honoreren

Artistiek leider Lisa Wiegel bevestigt ootmoedig wat cultuurliefhebbers opvalt: “De Brakke Grond biedt een staalkaart van wat wij als de meest relevante, urgente of spraakmakende ontwikkelingen ervaren binnen de Vlaamse kunsten. Wij willen een aanvulling brengen voor wat we in Nederland zien, net om de verschillen tussen de Nederlandse en de Vlaamse kunsten te vieren. Zo inspireren we het Nederlandse publiek en de makers met een andere taal, letterlijk en figuurlijk. De variatie mag gehonoreerd worden.” “Door een Vlaamse kopie van een Nederlands recept naar hier te halen, ga je immers oneigenlijke concurrentie aan, waarmee je niemand een plezier doet. Wat daarentegen complementair of verschillend is, is veel interessanter voor het Nederlandse kunstenveld”, vult Bart aan.

1. Lisa Wiegel | Fotograaf: LNDW Studio
2. Bart Govaert | Fotograaf: Edwin Wiekens

Rafelen

Het is moeilijk om precies te benoemen waarin Vlamingen en Nederlanders verschillen of te duiden wat Vlamingen zo aantrekkelijk maakt boven de Moerdijk. Lisa: “Ik ervaar in Vlaanderen minder schotten tussen de diverse kunstdisciplines. Het maakt de Vlaamse voorstellingen minder gepolijst en visueel fantasierijker. Nederlandse producties zijn misschien wat gladder en strakker tegenover het rafelige Vlaamse aanbod. Een huis met meerdere disciplines onder één dak is in Vlaanderen gebruikelijker. In de Brakke Grond is er plaats voor die tussenvormen. Ook dat maakt ons uniek in het Nederlandse landschap. Zowel qua infrastructuur als expertise zetten wij in op verscheidenheid. De makers bepalen zelf wat er hier gebeurt. Nederlanders zeggen wel eens dat er in de Brakke Grond altijd onverwachte dingen gebeuren. Een mooi compliment vind ik dat.”

Jonge makers

Het doel blijft het exporteren van Vlaamse cultuur, maar het is vandaag vooral meer dan dat. De koers die onder leiding van Bart Govaert gevaren wordt, heeft een duidelijke richting op maat van gevestigde waarden, maar vooral jonge makers. “Wij zijn een doorstroomhuis. De makers van vandaag en morgen komen bij ons over de vloer. Hier initiëren ze verdere stappen in hun carrière. Het is voor ons een geschenk om daar dagelijks door gevoed te worden. Er gaan werelden open, waarin je je anders nooit zou verdiepen. Wij dagen de andere, maar ook onszelf uit, om dingen op een andere manier te zien en te bekijken. Er komt veel samen, zowel qua kunstvormen als variatie van makers. Saai wordt het hier niet gauw”, lacht de directeur.

Signatuur

Makers aan het begin van hun internationale expansie kunnen een extra ruggensteuntje gebruiken. “Op dat moment in iemands carrière kunnen wij het meest betekenen. Dat past ook het best bij ons huis, als plek voor experiment en vernieuwing, waar obstakels tussen disciplines verdwijnen. Het gaat ons niet over de leeftijd van de makers, wel om hun artistieke ontwikkeling en of ze klaar zijn voor een volgende stap. Dat is meestal wanneer hun artistieke signatuur vaste vorm krijgt. Onder meer via coproducties en residenties zetten wij hen mee in de markt. Grote namen worden echter zeker niet uitgesloten. Hen noemen wij onze Vlaamse Kleppers. Makers met twintig jaar ervaring hebben meestal hun eigen netwerk.”

Voelspriet

Als een voelspriet ervaart de Brakke Grond wat er groeit, bloeit en leeft in Vlaanderen. Lisa: “Wij zijn veelvuldig aanwezig, zien veel voorstellingen en onderhouden een nauwe relatie met de diverse kunstencentra, die wij als sparringpartners zien. Dit alles versterkt onze relevantie binnen en buiten Amsterdam. Dankzij onze unieke positie kunnen wij heel genereus zijn naar andere partijen. Wij hebben geen rechtstreekse concurrenten en hoeven geen makers te claimen. Voor Vlamingen is Nederland nog steeds het dichtste buitenland. Er wordt naar elkaar gekeken, uitwisseling is er soms al tijdens de opleiding. Coproducties kunnen vroeg groeien. Er blijft een aantrekkingskracht tussen de twee. Omdat je dicht bij elkaar zit en de taal gemeenschappelijk hebt, maar toch weer zo verschillend bent.”

Groeitraject

Wij beogen een lange termijnrelatie met de makers en zetten in op hun specifieke noden. Is dat het aanbieden van een residentie, het opzetten van een coproductie, een presentatie in huis of elders? Wij creëerden vertrouwen omdat wat we aanbieden een kwaliteitsgarantie heeft. Wij willen een maker de juiste context bieden zodat die er effectief voet aan grond krijgt. De Nederlandse instanties vertrouwen ons daarin. En het is wellicht onze verdienste om dat afgedwongen te hebben. Wij pluggen echt niet zomaar Vlaamse makers in, maar vertrekken vanuit de idee wat iemand nodig heeft om te doen wat hij wil.”

Alle info: brakkegrond.nl