Coronacrisis - De grootste repatriëring ooit [3/3]

IN DE PRAKTIJK: PERU

Peru was, logistiek gezien, het moeilijkste land om een repatriëringsvlucht te organiseren. Het is een geografisch divers land, met hoge bergtoppen, een jungle en ingewikkelde transportmogelijkheden. De Belgische ambassade ter plaatse stelt slechts 2 diplomaten te werk. Verder voerde de Peruaanse overheid heel plots zeer strenge maatregelen in.

“In Peru zijn we echt above and beyond gegaan. We hebben daar enorme inspanningen geleverd om iedereen zo goed mogelijk te begeleiden, Geval per geval moesten we bekijken wat nog mogelijk was.

Aan het begin van de lockdown sloot de Peruaanse overheid het volledige luchtruim. De EU heeft toen onderhandeld en druk gezet om repatriëringen te mogen organiseren. Dat is zeer langzaam en onder strenge voorwaarden op gang gekomen, zo mocht er bijvoorbeeld enkel vanop de militaire luchthaven van Lima gevlogen worden.

Het duurde lang, maar achter de schermen bleven we hard doorwerken. We hebben toen gekozen voor een Belgische repatriëringsvlucht, omdat er heel weinig plaatsen beschikbaar waren op vluchten van andere EU-landen. De Belgische ambassade kreeg ondersteuning vanuit Brussel, bijvoorbeeld om communicatielijnen op te zetten naar de Belgen ter plaatse.

De groep van Belgen die vastzaten, bestond vooral uit tieners en twintigers. Die hadden elkaar al gevonden in een vrij grote WhatsApp-groep, waar wij toen gemakkelijk in konden communiceren. Zo konden we rechtstreeks de correcte informatie bezorgen en geruchten ontkrachten of bevestigen. Eens de goedkeuring kwam om een vlucht te organiseren, hebben we regionale Whatsapp-groepen aangemaakt om de logistiek te regelen en iedereen volgens de lokale voorschriften naar Lima te krijgen.

Ik geef een voorbeeld: een meisje dat een klein dorpje zat en dagenlang onderweg was om op de vlucht te raken. Om haar in Lima te krijgen, moest ze een viertal dagen vooraf een toelating krijgen om een taxi te nemen om naar de provinciale hoofdstad te gaan. Daar verbleef ze een nacht in quarantaine in een hotel. De volgende dag moesten we een nieuwe toelating opstellen om naar een verzamelpunt in Cuzco te gaan, van waaruit we busvervoer hadden ingelegd om alle Belgen uit de regio naar Lima te vervoeren.

Vanuit Cuzco duurt de bustocht naar Lima 24 uur. Daarbovenop kwam echter een avondklok, waarbij voertuigen die ’s nachts reden beperkt waren tot 30 km per uur. In elk dorp waar de bus passeerde, waren er andere maatregelen en moesten we verschillende toelatingen voorleggen. Soms moesten we een witte vlag uit de bus hangen om door te kunnen. Allemaal heel praktische dingen om iedereen überhaupt in de hoofdstad te krijgen.

In Lima waren vervolgens drie hotels afgehuurd, omdat iedereen er nog een nacht in quarantaine moest. Heel vroeg ’s morgens vertrokken bussen naar het verzamelpunt voor een laatste controle van alle documenten. Uiteindelijk kon de groep onder escorte naar de militaire luchthaven, om eindelijk naar België te kunnen vertrekken. Een titanenwerk om alles te regelen.”

IN DE PRAKTIJK: MAROKKO

De meeste klachten die we op sociale media zagen, kwamen van mensen die in Marokko vastzitten. Waarom verliep het daar zoveel moeilijker dan in andere landen?

“Net zoals in Peru, besliste de overheid in Marokko om het luchtruim te sluiten en was er geen enkele repatriëringsvlucht meer mogelijk. België en Nederland hebben samen diplomatiek onderhandeld, net zoals landen als Frankrijk, de VS en Canada om toch speciale vluchten te kunnen inleggen.

In het kader van de beperkende COVID-maatregelen die Marokko had opgelegd mochten Marokkanen hun grondgebied niet langer verlaten. Deze maatregel geldt voor iedereen met een Marokkaans paspoort, dus ook voor de Belgo-Marokkanen.De Marokkaanse autoriteiten beriepen zich op het internationaal recht.

Dat was een zeer lastige situatie voor hen en heeft voor veel geruchten gezorgd. Mensen met dubbele nationaliteit waren bijzonder misnoegd , maar we moeten uiteraard opereren binnen de internationale afspraken en de maatregelen van de lokale overheid..

Voor ons zijn zij uiteraard Belgen en uiteindelijk zijn we met de Marokkaanse autoriteiten tot een akkoord gekomen waardoor alle Belgen – ook diegene met een Marokkaanse paspoort – die enkel een kort verblijf in Marokko gepland hadden en gedomicilieerd zijn in België toch konden terugkeren onder strikte voorwaarden (bv. voorleggen medisch attest, werkgeversverklaring).

In totaal hebben we een 15-tal vluchten georganiseerd vanuit Marokko. Er zitten ontzettend veel landgenoten vast in Marokko, waardoor we gedwongen werden objectieve selectiecriteria toe te passen om te bepalen wie voorrang krijgt op een zitje. Dringende medische zorg is bijvoorbeeld één van die criteria.

Een andere grote frustratie onder landgenoten was dat er geen repatriëringsvluchten vanuit het Noorden georganiseerd werden. Na de sluiting van het luchtruim, was Casablanca echter de enige luchthaven die op dat moment nog operationeel was.

We hebben dus busvervoer vanuit het noorden georganiseerd.

Er werd onder landgenoten werd veel desinformatie verspreid. Dat zorgde voor veel verwarring en boze berichten, hoewel de criteria altijd dezelfde zijn gebleven en elk dossier objectief behandeld werd. Zoals met elke crisis, hadden sommige zaken achterafgezien ongetwijfeld beter gekund, maar we hebben altijd de gestrande Belg centraal geplaatst en kort op de bal gespeeld.