De kunst van het expatriëren

Hoewel het een werkwoord is, lijkt Laura-Johanna Cluytens expatriëren te verheffen tot een kunstvorm. Ze heeft het talent om kansen te zien en weet uitdagingen behapbaar te maken. In die zin is een gesprek met haar een aanrader voor jongeren met buitenlandse plannen. Haar ogen schitteren tijdens het vertellen.

Ze woont met haar echtgenoot in Taiwan, waar ze volledig haar draai gevonden heeft. Ze legt voor ons de vinger op haar liefde voor het eiland en de cultuur die haar zo aangrijpt. In een wereld die soms lijkt te bewegen op drijfzand, biedt het haar zowel betekenis als houvast. 

Stages geven richting

Veel internationale studenten en stagiairs dromen van een leven in het buitenland. Een eenvoudige beslissing is dat niet altijd, met consequenties die zowel praktisch als persoonlijk van aard kunnen zijn. Haar ideeën beperken zich niet tot het poneren van wat ze zelf ervaart, ze raadt vooral aan om zelf andere culturen te ervaren. “Voor mij is wie gedreven wordt door een buitenlandcarrière ook bezield door levenskunst en de drang om de wereld rondom te willen begrijpen en ontdekken.”

Als dochter van een Belgische vader en een Colombiaanse moeder reisde ze al vroeg intercontinentaal en leerde zo veel over zichzelf en de wereld waarin ze opgroeide. “Die honger werd aangewakkerd tijdens mijn studies. Gemakkelijk is het niet om je als junior in een internationale loopbaan te lanceren.

Door te kiezen voor de juiste stage geef je richting aan je latere loopbaan. Ik deed er drie: een eerste bij de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de Verenigde Naties in Genève, een tweede bij de Organization of American States in Washington D.C. Deze twee waren tijdens mijn rechtenstudies aan de KULeuven. Een laatste stage deed ik tijdens mijn MBA aan de Antwerp Management School, bij een groot Indisch conglomeraat nabij Mumbai. 

Het zijn stages die deuren openen. Zonder werkervaring moet je er immers uitspringen. Ik leerde er echt te netwerken, wat ik, naast mijn effectieve output, als belangrijkste ervaarde. Daarnaast deed ik ook een Erasmus Mundus in Argentinië, waar ik als eerste Vlaamse student alles van A tot Z moest uitpluizen vooraf en ter plaatse. Dat heeft me zelfredzaamheid bijgebracht.

Ik wilde voor het algemeen belang werken, en deed dat ook. Ik was het grootste deel van mijn loopbaan in Vlaanderen verbonden aan het Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken van de Vlaamse Overheid. Mijn vele internationale contacten daar verbreedden mijn blik en gaven mij boeiende inzichten.”

Diepgaande gesprekken

“Een internationale loopbaan heeft een grote impact. Privélevens kunnen er enorm onder lijden. Wie het beoogt, moet vooreerst aan zelfreflectie doen. Wees eerlijk met jezelf en neem de tijd om stil te staan en onderzoek je twijfels. 

Verzeker je ervan dat je met je partner op één lijn zit, want een expatriatie kan snel gefnuikt worden als men er niet allebei achterstaat. Ik raad dergelijke gesprekken aan in het beginstadium van een relatie. Ben je single, denk dan voldoende na over wat je zoekt in een partner. Want opportuniteiten komen meestal onverwacht en dan moet je kunnen en durven springen. Dan is er vaak geen tijd meer om twijfels te bespreken.”

“Met het kiezen van een stage maak je een eigen keuze, waarmee je richting geeft aan je latere loopbaan.”

“Het is allesbehalve vanzelfsprekend om allebei een internationale carrière uit te bouwen. Daarom besloten wij vier jaar voor ons vertrek naar Taiwan, dat we zouden vertrekken, mocht één van ons twee een aanbod krijgen waarbij het loon van de ene de levenskosten voor ons beiden zou dekken. Zodat de andere zijn of haar eigen weg kon uitstippelen op locatie.

Mijn echtgenoot was al tien jaar actief in de maritieme sector, met constant internationaal gependel. In een sollicitatiegesprek belde hij mij na een kwartier, met het Taiwanese aanbod, waarover ik dus niet moest nadenken. We hadden dit scenario immers al jaren voordien doorgepraat. Dat voelde goed aan. Je krijgt ook niet lang om na te denken bij zo’n kans. 

Geef zo’n beslissing vooral niet uit handen, door familie of vrienden te raadplegen. Zij willen jou vooral zo dicht mogelijk bij zich houden.”

Werken in Taiwan

“Minder dan een maand later zat hij al in Taiwan. Ik had drie maanden de tijd om alle administratie over mijn lopende arbeidscontract, woonst en papierwerk in Vlaanderen, alsook de transcontinentale verhuis in orde te brengen. Op zo’n moment moet je samen sterk in de schoenen staan. Als koppel naar het buitenland verhuizen heeft slechts slaagkansen als beide partners voor de volle honderd procent in het avontuur willen stappen.

“Ik zag dit als één grote kans. Ik heb mij altijd verder willen specialiseren in de Aziatische geopolitiek en internationale handel. Nu doe ik dat effectief ook, ter plaatse. De 21ste eeuw is de Aziatische. Zowel qua bevolkingsaantal als technologische vooruitgang, ligt het zwaartepunt van de wereld hier. De Pacifische regio is maritiem van globaal strategisch belang.

Ik wist een beurs van de Taiwanese Overheid in de wacht te slepen, om Mandarijn te studeren. Door het intense taalbad mijn eerste jaar in Taiwan, leerde ik de denkwijze & maatschappelijke structuur begrijpen. Via de taal leer je een cultuur op een diep niveau te observeren. Vervolgens focuste ik mij op de (militaire) strategische belangen van de regio en het zakendoen van Westerse bedrijven met Oost-Azië. Want hier staat of valt een deal met subtiliteiten.” 

“Taiwan is een eiland voor de Chinese kust dat voor China behoort tot het moederland. Taiwan ziet dat anders. Het is een moderne democratie met een eigen identiteit. Naast Zuid-Korea, Hong Kong en Singapore, is het één van de ‘Aziatische tijgers’ die in de jaren ’60 en ’70 in het spoor van Japan de industriële ontwikkeling van het Verre Oosten op gang trokken. Zij evolueerden snel naar mature economieën.

Vandaag blinkt Taiwan vooral hoogtechnologisch uit. Het is een grootmacht in de productie van microchips, de bouwstenen van elektronica zonder dewelke computers, satellieten, auto's, vliegtuigen en wasmachines niet werken. Taiwan herbergt ’s werelds grootste producent van halfgeleiders. Taiwan en de Taiwanese diaspora in Silicon Valley zijn onlosmakelijk met mekaar verbonden. 

De Taiwanese maatschappij focust op onderwijs, wetenschap en precisie. De gegarandeerde geheimhouding en bescherming van intellectuele eigendom is een onontbeerlijke meerwaarde voor de grote technologiebedrijven, zoals Apple, die hun halfgeleiders in Taiwan laten vervaardigen. Dat Taiwan deze rol kan spelen, heeft te maken met de infrastructuur op het eiland, het gedetailleerde werk van hoogopgeleid personeel en het feit dat het een stabiele democratie is.”

Populaire expatbestemming

Voor veel expats was Taiwan de beste bestemming ter wereld, tot de eerste helft van de pandemie. Tot midden 2021 bleef het normale leven verdergaan, mits gesloten buitengrenzen.

Momenteel is het land nog steeds ontoegankelijk voor niet-residenten of Taiwanese paspoorthouders. Hoewel er quasi geen positieve casussen zijn, buiten degene die bij aankomst onderschept worden. Dat heeft een enorme impact op het internationale businessleven. Veel expats verlieten Taiwan midden 2021. De wereld ging terug open, maar Taiwan blijft nog steeds op slot, zeker nog tot aan de verkiezingen dit najaar. 

“Voor wie zich opsluit in een expatbubbel worden Dubai, Kuala Lumpur of Taipei inwisselbaar.”

Taiwan is een zeer aantrekkelijke plaats om te wonen en te werken. Voor Laura-Johanna is de reden drieledig: “Vooreerst omdat de gezondheidszorg toegankelijk, betaalbaar en zeer kwalitatief is. Door het culturele belang van onderwijs in Taiwan, behaalden veel artsen hun (bijkomende) studies aan topuniversiteiten in Noord-Amerika. Daarnaast heb je de veiligheid van de maatschappij. Het collectieve is belangrijk. Er is veel sociale controle en weinig criminaliteit. Je hoeft geen ogen op je rug te hebben of bang te zijn voor diefstal en geweldpleging. Ten derde is er de maatschappelijke organisatie: je kan hier aspecten van het oude China leren kennen aangezien hier geen Culturele Revolutie plaatsvond. Ook heb je de onmiskenbare Japanse elementen en de oudere invloeden van de Nederlanders, Portugezen en inheemse bevolking. Taiwan echt beleven en trachten te begrijpen is mijn advies. Want voor wie zich opsluit in een expatbubbel, worden Dubai, Kuala Lumpur of Taipei inwisselbaar.

“Ik ervaar Taiwan als mindfulness in de praktijk. Je maakt er kennis met de oude spirituele en filosofische rijkdom van het taoïsme, confucianisme en boeddhisme. Zowel in de tempels en in de Chinese geneeskunde, als in de algehele mindset van de mensen. Wie hier woont, kan zich erg verdiepen in de moderne toepassing van deze eeuwenoude wijsheid. Als mens ervaar ik dat als een grote verrijking. Ik leef en beleef bewuster.

In achterstraatjes maak je kennis met traditionele theeceremonies of eet je op filmische plekjes met antiek en lantaarns uit de jaren ’30. Als expat voel ik me een deel van het geheel en niet als een transplant die hier maar even is. Daar ligt mijn persoonlijke goud. Het leven en welzijn staan centraal voor mij. Het land veranderde mij en spreekt mij na bijna 4 jaar nog steeds aan. Ik ben getransformeerd en ontdekte op een dieper niveau wat mij drijft.”