Vlaamse antropologe in Toronto

De West-Vlaamse Sarah Hillewaert is associate professor aan de universiteit van Toronto (Canada), op de afdeling linguïstische antropologie. Ze kwam daar in 2013 terecht na omzwervingen in Kenia en de Verenigde Staten. Het was haar interesse voor de Keniaanse jongerentaal Sheng die jaren daarvoor de basis legde voor haar latere professionele leven.

Sara Hillewaert is afkomstig uit Oostkamp, vlakbij Brugge. Nooit had ze eraan gedacht om een academische carrière uit te bouwen. Sarah wilde namelijk danseres worden. Maar meteen na de middelbare school, had haar moeder een duidelijke boodschap: “Ik weet nog goed hoe ze me voor de keuze plaatste: ofwel ging ik dansen, maar dan stond ik er alleen voor. Ofwel koos ik voor de universiteit en dan zou ze me financieel helpen. Ze verbood me nooit expliciet om te gaan dansen, maar ze wilde vooral dat ik toch een diploma zou behalen.”

Sarah koos voor de laatste optie: “Op aanraden van mijn zus schreef ik me in aan de UGent om Afrikaanse studies te beginnen. Ongeveer halfweg mijn studies wilde ik samen met een vriendin de theorie wel eens in de praktijk gaan bekijken en trokken we enkele weken rond in Kenia. Het land zou me niet meer loslaten, ik had er een nieuwe passie bij.”

Tijdens het laatste jaar van haar studies keerde Sarah terug naar Kenia: “Tijdens mijn verblijf raakte ik gefascineerd door Sheng, een jongerentaal die vroeger gelinkt was aan de slum cultuur, maar ondertussen erg populair is geworden. Ik besloot om mijn licentiaatsthesis erover te schrijven en ben in Kenia die jongerentaal en jongerencultuur gaan bestuderen. Dat heeft eigenlijk de basis gelegd voor mijn latere professionele leven.”

Met een universitair diploma op zak moest Sarah opnieuw knopen doorhakken over haar toekomst: “Een van mijn professoren raadde me aan om mijn onderzoek voort te zetten omdat hij heel wat potentieel zag in de connecties tussen taal en cultuur en culturele veranderingen. Hij stelde voor om te doctoreren in de linguïstische antropologie. Maar dat vakgebied speelde zich vooral af in Noord-Amerika en zo kwam plots de Verenigde Staten in beeld.”

Aanvragen voor universiteiten en studiebeurzen gingen op de post, en uiteindelijk kreeg Sarah een beurs van The Belgian American Educational Foundation om aan de universiteit van de Amerikaanse staat Michigan te gaan doctoreren: “Ik arriveerde daar in 2004 en makkelijk was het niet, die eerste maanden. Ik moest wennen aan de luide Amerikanen, het gebrek aan lekker eten en gezelligheid. Maar vooral les volgen in het Engels zorgde aanvankelijk voor problemen. Ik sprak op zich wel Engels maar les volgen over complexe materie en tegelijkertijd notities nemen is toch wat anders. In het begin vertaalde ik alles in mijn hoofd en nam ik nota’s in het Nederlands, maar dat was natuurlijk onbegonnen werk omdat ik niet snel genoeg kon vertalen en schrijven (lacht).”

Tijdens haar doctoraatstudies in Michigan kwam Sarah opnieuw in Kenia terecht als sluitstuk van haar onderzoek. “Ik ging er leven in de stad Lamu, op het gelijknamige eiland. Lamu loopt economisch toch wat achterop, is politiek gemarginaliseerd en kampt met heel wat uitdagingen. Ik wilde weten hoe jongeren daar omgaan met die realiteit en hoe zich dat reflecteert in hun taalgebruik. Ik heb er uiteindelijk drie jaar geleefd en meegedraaid in de samenleving.”

Na Kenia keerde Sarah terug naar Michigan om haar doctoraat af te werken. En opnieuw doemde dezelfde vraag op: ‘Wat nu?’. Ook nu rolde Sarah vanzelf in de volgende stap: “Eigenlijk begin je al in je laatste jaar te zoeken naar werk. De academische jobs, zeker in mijn niche zijn niet dik gezaaid. Toen er een baan in de Canadese stad Toronto op de radar verscheen, was ik meteen geïnteresseerd. Canada ligt vlakbij de VS maar leunt toch veel dichter aan tegen Europa. De selectieprocedure was lang en intens, maar uiteindelijk kreeg ik een jobaanbieding aan de Universiteit van Toronto.”

“Ik was uiteraard blij, maar er werd heel veel van me verwacht,” gaat Sarah verder. “Mijn job kon leiden naar een vaste benoeming, maar daarvoor moest ik binnen 5 jaar een vastgelegd aantal artikels schrijven en een boek publiceren. Daarenboven moest ik alweer wennen aan een nieuw land. Voor veel mensen zijn Canada en de VS hetzelfde, maar dat is niet zo. Ik heb Canada een stuk liever dan de Verenigde Staten, dat geef ik toe. Toronto is ook heel divers en open minded. Je hoort hier zoveel talen en ziet enorm veel verschillende culturen. Al blijft vrienden maken problematisch, iets wat ik bij zowat alle immigranten hoor.”

Het is Sarah gelukt om alle artikels te schrijven en sinds 5 november is ook haar boek beschikbaar. Afgelopen zomer werd ze dan ook vast benoemd als Associate Professor. De toekomst kijkt ze positief tegemoet: “Ik heb de afgelopen jaren erg hard gefocust op mijn professioneel leven en wil het nu wat rustiger aan doen. Ik ben ondertussen ook getrouwd en heb een huis gekocht en ga mijn persoonlijk leven nu verder uitbouwen. Op termijn wil ik ook een gezin stichten. Mijn man is van Kenia, dus dat blijft een regelmatige bestemming, maar voorlopig blijf ik in Toronto.”

Tekst: Lode Roels

Beluister de podcast