Lionel Orens en Vicky Lemmens: Thuis is waar ons gezin is

Lionel Orens en Vicky Lemmens vonden bij elkaar de internationale microbe. Ze verhuisden in verschillende stadia van hun gezinsleven: kinderloos, met jonge kinderen, met tieners en binnenkort wellicht terug alleen want hun twee zonen Casper en Oscar zijn zelf klaar om uit te vliegen. In het Zuid-Koreaanse Seoul is Lionel bezig aan zijn eerste post als Vlaams Economisch Vertegenwoordiger. Dat er nog bestemmingen zullen volgen, staat buiten kijf.

Levenservaring

Zich persoonlijk en professioneel internationaal ontplooien was voor Lionel en Vicky een gemeenschappelijke droom. “De uitdaging en de afwisseling trokken ons aan. Rotterdam en Bremen werden onze eerste stops. We namen die beslissing voor we kinderen hadden. Wij zouden hen later wel in ons leven inpassen. Ze werden geboren toen we tijdelijk in België woonden. Een maand na de geboorte van de jongste in 2006 verhuisden we naar Londen. Voor enige inspraak waren ze uiteraard te jong. Bij de recente verhuizing naar Seoul was Oscar als jongste heel blij dat hij mee mocht en Casper zelfs wat teleurgesteld dat hij niet mee kon. Hij is twintig, studeert in het Nederlandse Leiden, heeft al enkele maanden Zweden achter de rug en plant een nieuwe uitwisseling naar Frankrijk in 2023.” Als vertegenwoordiger van Flanders Investment & Trade helpt Lionel Vlaamse bedrijven exporteren naar Zuid-Korea. Omgekeerd staat hij Koreaanse investeerders bij, die in Vlaanderen of met Vlaamse bedrijven zaken willen doen.

Nederlands

Bij de impact van hun keuzes stonden Lionel en Vicky aanvankelijk niet stil. De gevolgen zijn er natuurlijk wel. “Zolang we jonge kinderen hadden, waren we heel flexibel. Ze integreren zich overal snel. Anders wordt het van zodra de schoolkeuze zich aanbiedt. Kies je voor een internationaal systeem om continuïteit te garanderen? Of liever lokale scholen? En in welke taal? Wij hebben altijd consequent Nederlands met onze jongens gesproken. Zelfs onderling praten ze Nederlands, wat behoorlijk uitzonderlijk is in expatfamilies. Meestal wordt dat na verloop van tijd Engels. Nederlandse les volgden ze nooit, maar ze leerden zichzelf wel lezen en schrijven in het Nederlands. Er werden ook Nederlandstalige boeken gelezen en naar de Vlaamse televisie gekeken. De band met de familie was een reden, maar ook het toekomstperspectief. We wisten immers niet wat ons te wachten stond. Bij een eventuele terugkeer was het Nederlands sowieso een sleutel. Tenslotte vonden wij het ook belangrijk dat onze kinderen weten waar ze vandaan komen.”

Britse systeem

“Het Britse internationale schoolsysteem werd de rode draad voor Casper en Oscar. Londen was natuurlijk ook de eerste bestemming voor de kinderen. Mocht Frankrijk onze start geweest zijn, dan hadden we wellicht het Franse systeem verkozen. Die leidraad en continuïteit zijn belangrijk, niet alleen academisch, maar ook gevoelsmatig. De internationale school vormt ook een tijdelijke familie, zowel voor de kinderen als de ouders. Het is een houvast, waaraan veel sociale contacten en weekendactiviteiten verbonden zijn. Iedereen zit er in hetzelfde schuitje. Expatpartners engageren er zich ook vaak in deze levendige gemeenschap. Er heerst een open mentaliteit. Kinderen beseffen er ook dat ze niet altijd op eenzelfde plaats zullen wonen. Na Shanghai verhuisden we opnieuw naar België. We woonden vlakbij Maastricht, waar de jongens zouden schoolliepen. Het internationaal onderwijs is in Nederland vaak een stuk goedkoper. En dat is toch een aandachtspunt voor Vlaanderen als het een grotere internationale gemeenschap wil aantrekken.”

Buitenbeentjes

Terugblikkend was die Belgische episode de moeilijkste. Na Londen en Shanghai was de mindset erg verschillend. “Zeker Oscar had er moeite mee. En als je dan in Vlaanderen onder de kerktoren terecht komt, dan kan dat wel een schok zijn. Het achterlaten van die internationale school- en leefgemeenschap viel hen zwaar. Onze zonen hebben niet de band die wij met België hebben. België was voor hem een nieuw land als een ander, maar vooral de confrontatie met leeftijdsgenoten die gehecht zijn aan één plek was groot. Onze kinderen worden aangetrokken door persoonlijkheden. Nationaliteit, huidskleur of religie maakten voor hen niets uit. Ze zijn gevormd door universele waarden. Wij willen zelf ook geprikkeld worden. Zijn we te lang op één plaats, dan voelen wij de drang naar een nieuwe uitdaging.”

Komen en gaan

Met tieners verhuizen is een grotere uitdaging. Ze hebben eigen vrienden van wie ze minder gemakkelijk afscheid nemen. “Casper en Oscar zijn natuurlijk zo opgegroeid en wisten bij wijze van spreken niet beter. Dat onderscheidt hen toch van veel leeftijdsgenoten die op één vaste plaats opgroeiden. Tussen expatjongeren ervaren ze vooral meer gelijkenissen. Ze moesten al vaker afscheid nemen van vrienden. Het is een komen en gaan op een internationale school. Maar waar ze ook naartoe gaan, ze kennen wel iemand, of iemand van iemand. Zo komt er in de zomer in Seoul een vriend van Casper logeren, uit onze tijd in Shanghai en die intussen in de Verenigde Staten woont. Ze hebben elkaar vijf jaar niet gezien. En zo gaat dat ook met mijn vriendinnen. Het is nooit een vaarwel, maar tot weerziens. Wij hebben geleerd ons vooral niet te hechten aan een situatie. Elk land heeft positieve en negatieve elementen. Dat maakt het ook boeiend”

Zo ouders, zo kinderen

Casper en Oscar zijn jongvolwassenen die hun eerste stappen richting zelfstandigheid zetten. Ze worden hierbij geleid door een internationale microbe. “Wellicht wonen we straks allemaal verspreid, wij als koppel en onze zonen allebei elders. Dat hoort erbij, dat zijn gevolgen van onze keuzes. De toekomst van ons gezin zal verspreid liggen. Vandaag is thuis waar ons gezin is en dat hoeft zeker niet België te zijn, wel de plek waar onze zonen in hun eigen bed kunnen slapen, omringd door hun eigen spullen. Voor Casper, die momenteel in Nederland studeert, is Korea dus thuis, omdat zijn familie er is. Zijn kamer mag dan wel als onze gastenkamer fungeren, ze draagt wel zijn naam. Als ouder moet je ermee bezig zijn. We spreken vaak over flexibiliteit, maar dat wordt een stuk gemakkelijker als je diverse mogelijkheden hebt uitgestippeld. Bij elke verhuizing passeren diverse scenario’s de revue. In functie van onszelf én onze zonen. Het creëren van een thuisgevoel zorgt voor geborgenheid. En dat is veel waard. Daarin zijn we stilaan geroutineerd.”