Het lot van het Belgische pensioen in het Verenigd Koninkrijk na Brexit
Binnen de Europese Unie is voorzien in een coordinatieverordening voor grensoverschrijdende sociale zekerheid. Burgers wiens professionele loopbaan of levensloop zich geheel of gedeeltelijk in het buitenland afspeelt, zijn zo gegarandeerd van een ordentelijke organisatie voor betalen van sociale bijdragen en het krijgen van (onder meer) pensioenuitkeringen.
Voor het Verenigd Koninkrijk was dit lange tijd niet anders: indien u tijdens uw loopbaan of op het einde van een lange carrière besloot te verhuizen naar het Verenigd Koninkrijk, kon u op beide oren slapen.
Toen kwam de Brexit. Op 31 januari 2020 verliet het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie en deed het daarmee ook afstand van de waarborgen die de Europese Unie biedt. Een overgangsregeling tot 31 december 2020 werd voorzien in het terugtredingsakkoord, maar loopt stilaan op zijn einde.
In dit artikel willen we kort toelichten welke implicaties dit heeft voor de opbouw, aanvraag en uitbetaling van uw Belgisch pensioen in het Verenigd Koninkrijk.
Opbouw van pensioenrechten
Indien u binnen de Europese Unie professionele activiteiten ontplooit in verschillende lidstaten, zal in elk land waar u minstens een jaar sociaal verzekerd was, recht op een ouderdomspensioen bestaan. Ook andere situaties, zoals bijvoorbeeld het verder opbouwen van een Belgisch pensioen tijdens een detachering naar het Verenigd Koninkrijk onder dekking van een verzekeringscertificaat (“A1”) zijn mee voorzien in de coordinatieverordening.
Tot op heden betekende dit dat pensioenrechten die in België werden opgebouwd, op een eenvoudige manier ook in het Verenigd Koninkrijk kunnen worden genoten en vice versa. Het gaat dan zowel om de periodes die werden gepresteerd in België om het aantal loopbaanjaren te berekenen, als om de financiële pensioenrechten die werden opgebouwd.
Een gelijkaardige regeling geldt doorgaans voor landen waarmee België een overeenkomst heeft gesloten waarin de sociale zekerheid op elkaar wordt afgestemd. Dit heet dan een ‘bilaterale overeenkomst over de coördinatie van de sociale zekerheid’. Vandaag is echter geen geldige bilaterale overeenkomst meer van toepassing tussen België en het Verenigd Koninkrijk, terwijl na het einde van de overgangsperiode ook de Europese regeling uiteraard buiten toepassing valt.
Dit betekent dus dat voor personen die vanaf 1 januari 2021 in het VK gaan wonen of werken de nationale regels van het Verenigd Koninkrijk van toepassing zullen zijn. De interne regels van het VK zullen dan bepalen of en in welke mate er rekening zal worden gehouden met de opbouw van arbeidsprestaties en pensioenrechten die in België of een andere Europese lidstaat gebeurde.
Meer vragen blijven bestaan rond andere scenario’s: wat als je nu reeds geniet van een pensioen, of als je reeds in een grensoverschrijdende tewerkstelling zit, maar nog niet gepensioneerd bent. Niet in het minst omdat de onderhandelingen rond de toekomstige relatie nog niet tot een uitkomst hebben geleid.
Centraal voor deze twee scenario’s is de overgangsregeling onder het terugtrekkingsakkoord. Hiermee is voorzien dat situaties die zich op het einde van de overgangsperiode voordoen, zullen verderlopen na 1 januari 2021 zolang de situatie onafgebroken voortduurt.
In principe betekent dit dat voor mensen die reeds gepensioneerd zijn, de uitbetaling van het pensioen ongewijzigd zal verderlopen, zolang men zelf niet terug van het ene naar het andere land zou gaan verhuizen.
Maar wat nu met de actieve beroepsbevolking met activiteiten in beide landen? In eerste instantie is hier een onderscheid tussen de legale en extralegale pensioenen (bvb. groepsverzekeringen) van belang. Voor wat betreft de extralegale pensioenen kunnen we kort blijven: dit zal afhangen van de inhoud van de polis waarbij u aangesloten bent, wat verder met de verzekeraar uit te klaren is.
Voor wat betreft de legale pensioenen: wanneer u op het einde van de overgangsperiode onder dekking door een verzekeringsattest (“A1”) onder de Belgische sociale zekerheid in het Verenigd Koninkrijk actief bent, kan u dit verderzetten na afloop van de overgangsperiode, zolang uw situatie ongewijzigd verderduurt. U bouwt in dit geval dus ook gewoon verder Belgisch pensioen op.
Is er geen verzekeringsattest, dan zal u in principe niet meer onder de Belgische sociale zekerheid blijven en dus een Brits pensioen opbouwen. Eventueel bestaat onder bepaalde omstandigheden nog de mogelijkheid tot bijdrage via de Overzeese Sociale Zekerheid. Dit genereert weliswaar Belgische rechten, maar heeft wel een aparte pensioenopbouw tot gevolg.
Aanvraag van het Belgisch pensioen in het Verenigd Koninkrijk
Binnen de Europese Unie kan u het pensioen aanvragen in het land waar u woont, op voorwaarde dat u daar ook gewerkt heeft. Is dat niet het geval, dan kan u het pensioen aanvragen in het land waar u als laatste werkte. Tot op 31 december 2020 zal u bijgevolg het Belgisch pensioen in het Verenigd Koninkrijk kunnen aanvragen indien u daar ook heeft gewerkt. Zo niet, kan u zich tot de pensioenautoriteit wenden van het land waar u als laatste werkte.
Vanaf 1 januari 2021 zal de regeling ten aanzien van het Verenigd Koninkrijk iets anders zijn, de regeling onder de coördinatieverordening vervalt dan immers. Als inwoner van een niet EU-lidstaat kan u in principe overal ter wereld het Belgisch pensioen aanvragen, vanaf dan dus ook vanuit het Verenigd Koninkrijk. Daarvoor richt u zich uitsluitend tot de Belgische Federale Pensioendienst. Of er specifiek voor het Verenigd Koninkrijk als voormalige EU lidstaat nog bijkomende - bijzondere - regelingen zullen gelden, is vandaag nog niet geweten.
Een pensioenaanvraag voor de pensioenrechten die werden opgebouwd in andere Europese landen kan dan eveneens via de Belgische Federale Pensioendienst ingediend worden, de aanvraag voor pensioenrechten in het Verenigd Koninkrijk daarentegen zal apart en rechtstreeks in het VK moeten worden ingediend.
Berekening van het Belgisch pensioen in het Verenigd Koninkrijk
Voor de berekening van het Belgisch pensioen zullen de Belgische en de buitenlandse perioden waarin men professioneel actief was en socialezekerheidsbijdragen betaalde, worden samengeteld. Op basis daarvan zal een pensioenbedrag worden vastgesteld voor een volledige fictieve loopbaan onder de Belgische sociale zekerheid. Vervolgens zal van dit bedrag het equivalent worden genomen van de periode waarin men in België socialezekerheidsbijdragen betaalde om de uiteindelijke uitkering van het pensioen te bepalen.
De uitbetaling van het Belgisch pensioen kan voor een Belg in het Verenigd Koninkrijk gebeuren op een Belgisch bankrekeningnummer alsook een lokaal bankrekeningnummer.
Meer info: ey.com.
