Estland als gidsland

Estland staat alom bekend als hét land met de grootste digitale voorspong. Niet enkel op het Europese continent, maar wereldwijd. In Estland zijn alle overheidsdiensten (behalve trouwen, scheiden en vastgoedtransacties) digitaal; zelfs stemmen bij verkiezingen. Het is de geboorteplaats van Skype (dat de markt beheerste voordat de coronapandemie voor een Zoompandemie zorgde), Wise (voorheen Transferwise) en Bolt en telt intussen al 10 unicorns (startups met een waarde van meer dan 1 miljard euro).

Digitale inwoners

Estland is voorlopig het enige land waar je als buitenlander ook digitaal inwoner kan worden, een zogenaamde “e-resident”. Het project bestaat al sinds 2014, met groot succes tot gevolg: het land telt naast zijn 1,3 miljoen “fysieke” inwoners maar liefst 93.000 e-residents vanuit 179 verschillende landen (waaronder 36.000 uit Europese landen). Daarom besloot de overheid om een tweede categorie in wettekst te gieten: ze lanceerde in augustus 2020 als wereldpionier een digital nomad visa.

Digital nomad visa

Met het digital nomad visa mogen buitenlanders tot één jaar lang fysiek in Estland komen werken. Voorwaarde is dat ze door een buitenlandse werkgever zijn tewerkgesteld, of dat ze zelfstandige zijn met een eigen onderneming in een ander land. Als bijkomende voorwaarde geldt een inkomensminimum van € 3.504 bruto per maand, gedurende de 6 maanden voor aanvraag. Tussen aanvraag en toekenning van het visum zit gemiddeld een maand.

Het idee is simpel: omdat de buitenlandse digital nomads geen werknemer zijn van een lokaal bedrijf, nemen ze geen arbeidsplaatsen in. Ze spenderen echter wel geld en geven zo de lokale economie een boost. Digital nomads kunnen 365 dagen in Estland verblijven en krijgen toegang tot het 90-dagen-Schengenvisum, waardoor ze tijdens die periode ook kunnen rondreizen in de volledige Schengenzone. Dit soort flexibel visum blijkt een godsgeschenk voor niet-Europeanen, die vaak op stringente voorwaarden botsen om langere tijd in Europa te wonen en werken.

Digitale ondernemingen

Ten slotte is het extreem eenvoudig een onderneming op te starten in Estland, zonder er ooit een voet gezet te hebben. Een aanvraag gebeurt volledig digitaal en is op enkele uren volledig in orde. Er worden zelfs records opgetekend: zo heeft een Oostenrijker momenteel het wereldrecord “het snelst een onderneming opzetten”, wat hij in 15 minuten en 33 seconden voor elkaar speelde.

Deze “antibureaucratische omgeving” zorgt ervoor dat de Europese markt veel gemakkelijker toegankelijk wordt voor niet-Europese ondernemers. Al meer dan 21.000 ondernemingen werden via deze weg opgericht. E-residents die een onderneming oprichten, betalen ook belastingen in Estland zonder er fysiek aanwezig te zijn. Dat legt het land geen windeieren: in de eerste drie jaar dat het programma bestond, heeft het Estland al 14,4 miljoen euro opgebracht; voor elke euro die de overheid in het programma investeerde, kreeg ze er honderd terug.