Een “zorgvolmacht”: ook geldig in het buitenland?

De laatste tijd maken velen gebruik van een “zorgvolmacht” voor het geval ze ooit niet meer in staat zouden zijn om voor zichzelf en/of voor hun goederen te zorgen. De populariteit van deze zorgvolmacht neemt in België dan wel toe, maar de vraag stelt zich of deze zorgvolmacht nog wel geldig is indien u naar het buitenland verhuist?

Wat is een “zorgvolmacht”?

In de praktijk wordt men er spijtig genoeg geregeld mee geconfronteerd: een dementerend persoon die niet meer voor zichzelf kan zorgen, niet meer over zijn goederen kan beschikken, geen regelingen meer kan treffen dienaangaande, kan geen geldige contracten meer afsluiten , enz… Er bestaan echter wel mogelijkheden opdat een dergelijk persoon kan geholpen worden. We hebben het dan over de “voorlopige bewindvoering” en de mogelijkheid tot het afsluiten van een “zorgvolmacht”. Het is vooral deze laatste die de laatste tijd meer en meer op de voorgrond treedt.

Opdat een contract geldig tot stand kan komen, is het noodzakelijk dat het contract aan bepaalde geldigheidvereisten voldoet. Zo moet er een “wilsovereenstemming” zijn tussen de partijen. Dit houdt in dat alle contracterende partijen hun geldige toestemming moeten geven.

Indien men nu te maken heeft met een dementerend persoon, dan is het mogelijk dat er iets schort aan de “toestemming” die deze persoon geeft bij het tot stand komen van het contract. Indien medisch gezien duidelijk is dat een contracterend persoon dementerend was bij het afsluiten van een contract, dan kan het juridisch gezien best mogelijk zijn dat de toestemming die deze persoon gaf ten tijde van het afsluiten van het contract, niet geldig was. Deze persoon kon dus “wilsonbekwaam” zijn. Dit betekent een persoon die juridisch niet meer in staat is om bepaalde handelingen te stellen.

Een dergelijke “wilsonbekwaamheid” moet wel aangetoond worden. Dat betekent dat er aan de hand van bijvoorbeeld het medisch dossier, zal moeten bewezen worden dat deze persoon dementerend was en dus eigenlijk niet meer in staat was om een geldig contract tot stand te brengen. Deze contracterende persoon heeft in dergelijke omstandigheden geen geldige toestemming kunnen geven voor het afsluiten van het contract, zodat dit nietig kan verklaard worden.

Partijen die onderling een contract willen tot stand brengen, moeten hiertoe “de wil” hebben. Het is de “toestemming” van de partij die een contract wenst af te sluiten. Deze “wilsovereenstemming” is de belangrijkste geldigheidsvereiste en is de grondslag van een geldig contract. Het gaat hier bovendien om de toestemming van alle betrokken partijen.

Is de “zorgvolmacht” een oplossing?

De “zorgvolmacht” is een volmacht die een persoon (die nog wel bekwaam is; dit is de “lastgever”), geeft aan een ander persoon (dit is dan de “lasthebber”), om bepaalde handelingen te stellen (bv het opstellen van een contract), voor de tijd dat hij dat niet meer zelf kan doen. We denken hier bijvoorbeeld aan mensen die met dementie te kampen krijgen. Zij kunnen een bepaalde persoon aanstellen om hun belangen te behartigen. Deze lasthebber kan een familielid zijn, maar ook een wildvreemde, of een advocaat!

De lasthebber kan met onmiddellijke ingang aangesteld worden, ofwel voor de tijd dat men niet meer zelf zijn belangen kan behartigen. De lasthebber kan door deze zorgvolmacht bijvoorbeeld de opdracht krijgen om bepaalde rekeningen te betalen, om op te treden bij een verkoop, enz..

Opgepast!

Een dergelijke zorgvolmacht zal in België bij een geschrift moeten tot stand worden gebracht. Een mondelinge lastgeving tot een zorgvolmacht is dus uit den boze! Bovendien is het aan te raden om een dergelijke lastgeving af te sluiten via de tussenkomst van een notaris.

Het is trouwens noodzakelijk dat er een “notariële lastgeving” tot stand gebracht wordt indien het bijvoorbeeld gaat om de verkoop van een woning of grond!

Bovendien moet een zorgvolmacht ook geregistreerd worden in een “Centraal Register van Lastgevingsovereenkomsten”, (CRL).

Is deze zorgvolmacht nog geldig indien u naar het buitenland verhuist?

Het is best mogelijk dat u enige tijd nadat u de zorgvolmacht in België hebt afgesloten, beslist om naar het buitenland te verhuizen. In dat geval is het momenteel echter niet zeker dat uw zorgvolmacht ook in dat land gekend is! Dit betekent dat u in België alles netjes kan geregeld hebben met deze zorgvolmacht, maar dat ze in uw nieuw land geen uitwerking kan krijgen!

Het recht dat nu van toepassing is op een in België gemaakte zorgvolmacht, is dat van de gewone verblijfplaats op het moment van het opmaken van de zorgvolmacht.

Maar…er is wel verbetering op komst! Binnenkort wordt het mogelijk dat u in uw (in België opgemaakte) zorgvolmacht een “rechtskeuze” kan maken; dit houdt in u dan kan kiezen welk recht van toepassing zal zijn op uw zorgvolmacht. Deze regel had eigenlijk al van toepassing moeten zijn sinds 1 januari 2020, maar onze wetgever heeft deze datum uitgesteld. Normaal zou deze nieuwe regel van kracht moeten worden ten laatste op 1 januari 2021.