Echtscheiden in België of daarbuiten?

Het huwelijk wordt aangegaan “tot de dood ons scheidt”, maar spijtig genoeg is dit in de praktijk vaak niet het geval. Echtscheidingen komen vaak voor, brengen veel emoties en problemen met zich mee en alsof dat nog niet genoeg is, komt er dikwijls een “vreemd element” (bv. een verblijf in het buitenland), bij kijken. In dit geval is dan de vraag in welk land men kan en mag scheiden. We zetten hieronder een paar punten op een rij.

Hoe echtscheiden in België?

In België zijn er twee vormen van procedures om uit de echt te scheiden, nl. de echtscheiding door onderlinge toestemming (de EOT) en de echtscheiding op basis van een onherstelbare ontwrichting (EOO). De eerste vorm, de EOT, is uiteraard de beste en ook de snelste. In dit geval moeten echtgenoten wel over alles zelf een overeenkomst treffen. Dat betekent dat de partners onderling een akkoord moeten treffen over de verdeling van hun goederen, maar ook moeten overeenkomen omtrent het hoederecht van de kinderen die er eventueel zijn. Dit alles kan snel en gemakkelijk afgehandeld worden bij een notaris.

Bij de EOO, komt men niet overeen en moet er naar de rechtbank gestapt worden om via de rechter de echtscheiding te bekomen.

Opgepast!

Bij de EOT, is het sinds kort niet meer nodig om nog eens voor de rechter te verschijnen. De procedure verloopt hiertoe in België nu volledig schriftelijk; men moet dus bij een EOT niet meer voor de rechter verschijnen. Vroeger was er al een dergelijke vrijstelling van verschijning, maar alleen indien het koppel al meer dan 6 maanden gescheiden leefde.

Het “Wetboek Internationaal Privaatrecht”

In België beschikt men sinds enige tijd over het “Wetboek voor Internationaal Privaatrecht”. Deze wet regelt voor alle internationale gevallen de bevoegdheid van de Belgische rechters, de aanwijzing van het toepasselijk recht en de voorwaarden voor de uitwerking in België van buitenlandse rechterlijke beslissingen en authentieke akten in burgerlijke zaken en in handelszaken. Dit alles echter onder voorbehoud van de toepassing van internationale verdragen, van het recht van de Europese Unie of van bepalingen in bijzondere wetten.

Kortom wil dit zeggen dat deze regels van toepassing zijn indien men met een “vreemd element” te maken heeft. Dit “vreemd element”, kan bijvoorbeeld zijn dat men gehuwd is met iemand van een andere nationaliteit, of dat de echtgenoten in een ander land wonen. Het Wetboek Internationaal Recht bepaalt dat de regels rond de echtscheidingen beheerst worden :

1. door het recht van de Staat op wiens grondgebied beide echtgenoten bij de instelling van de vordering tot echtscheiding hun gewone verblijfplaats hebben;
2. bij gebrek aan een gewone verblijfplaats op het grondgebied van een zelfde Staat, door het recht van de Staat op wiens grondgebied de laatste gemeenschappelijke gewone verblijfplaats van de echtgenoten zich bevond;
3. bij gebrek aan een gewone verblijfplaats van één van de echtgenoten op het grondgebied van de Staat waar zich de laatste gemeenschappelijke gewone verblijfplaats bevond, door het recht van de Staat waarvan ieder van de echtgenoten de nationaliteit heeft bij de instelling van de vordering tot echtscheiding;
4. in de andere gevallen, door het Belgisch recht.

Maar… er bestaat ook de mogelijkheid dat de echtgenoten kiezen welk recht op de echtscheiding van toepassing zal zijn. Hun keuze hierbij is echter niet onbeperkt! Zij kunnen slechts één van de volgende rechtsstelsels aanwijzen:

1. het recht van de Staat waarvan zij beiden bij de instelling van de vordering tot echtscheiding de nationaliteit hebben;
2. het Belgisch recht.

Moet België rekening houden met een buitenlandse echtscheiding?

Bent u gescheiden in het buitenland en wenst u dat deze echtscheiding in België erkend wordt, dan zal u hiertoe wel stappen moeten ondernemen. De Belgische overheid zal deze echtscheidingsakte niet zomaar erkennen; er zullen een aantal voorwaarden moeten gecontroleerd worden en er zal ook nagegaan worden of er geen wetsontduiking in het spel is. Blijkt dat er zelfs maar één voorwaarde niet in orde is, dan zal de buitenlandse echtscheidingsakte in België niet erkend worden!

Opgepast!

Zoals hierboven al werd aangehaald, zijn er ook nog tal van verdragen tussen bepaalde landen; zo ook in verband met echtscheidingen. Elk land dat een dergelijk verdrag ondertekend heeft, zal zich aan deze regels moeten houden. Omdat dit alles vrij complex kan zijn, is het best dat men zich bevraagt in het land waar men woonachtig is. Men doet dit best bij een specialist inzake Internationaal Privaatrecht.