Dries Willems - Generalist en facilitator

Voor diplomaten bevindt het leven zich elders, ver of minder ver van huis. Ze blijven echter met de navelstreng verbonden met het land, de regio of de organisatie die ze vertegenwoordigen. “Wij zijn geen solisten, maar worden altijd geruggensteund door experten in uit Vlaanderen”, beklemtoont Dries Willems tijdens ons gesprek. Sinds begin dit jaar is hij Diplomatiek Vertegenwoordiger van Vlaanderen in Kopenhagen en wijst het Vlaamse kompas letterlijk en figuurlijk naar het noorden. Hoog tijd voor een gesprek. Mag Vlaanderen zich spiegelen aan Noord-Europese landen? Welke ambities heeft Vlaanderen in Scandinavië? En wat met zijn persoonlijke drijfveer?

Waarom nu pas?

Vlaams minister-president Jan Jambon bezocht midden september de Deense hoofdstad. Hij opende er officieel de jongste Vlaamse diplomatieke post, met als ambtsgebied Denemarken, Zweden, Finland en Noorwegen. Vlaanderen heeft intussen veertien diplomatieke vertegenwoordigingen in het buitenland en één bij de Europese Unie in Brussel. Het partnerschap met de Noordse landen is een evidente keuze. Wie vraagt naar het waarom krijgt als antwoord ‘Waarom nu pas?’ Ondanks de sterke cultuurhistorische verbondenheid door de Noordzee en de Hanzesteden heeft het nog lang geduurd.

“Anno 2021 zijn er grote gelijkenissen tussen de manier waarop Noordse landen en Vlaanderen naar samenlevingsopbouw kijken. Eigenlijk kan je de reden dat wij hier zijn, haast in één beeld samenvatten. In een recent innovatiescorebord leidt Zweden, gevolgd door Finland, Denemarken en België. Dat maakt hen tot onze natuurlijke partners. Innovatie en creativiteit kennen een groeiend belang in het diplomatiek bestel. Onze blik op het noorden betekent niet dat we niet focussen op de buurlanden, we spelen wel in op opportuniteiten die tot dusver onderbenut bleven.”

Taalkunde

Na Parijs en Warschau is het voor Willems een derde bestemming, en dat voor iemand die zichzelf een verknochte Gentenaar noemt. Hij is zo’n vijftien jaar actief in de Vlaamse diplomatie en vertegenwoordigde Vlaanderen intussen bij vier verschillende internationale organisaties en in negen landen. Zijn job zit hem als gegoten “Routine bestaat niet in dit beroep. Je moet jezelf steeds weer in vraag stellen, altijd weer evolueren.” Dat hij het algemeen belang dient, sterkt hem alleen maar in de overtuiging dat een diplomatiek traject één van de mooiste carrières ter wereld is.

“Mijn eerste liefde was er nochtans één voor de taal en de letteren. Ik kom uit een theatermilieu met veel acteurs in de familie. Ik vermoed dat het theatertalent een generatie oversloeg Ik startte met Germaanse, maar struikelde o ironie over taalkunde. Pas dan stootte ik op mijn tweede passie, internationale politiek. De diplomatie loopbaan was daarbij nooit een grote droom. In tegenstelling tot vrienden droomde ik niet van grote internationale avonturen.”

Diplomatiek examen

Hoewel hij geen twintiger meer is, behoort Willems wel tot de nieuwe generatie Vlaamse diplomaten. “Het is in de wandelgangen van het voormalige Justus Lipsiusgebouw in Brussel dat het virus mij te pakken kreeg. Daar ontdekte ik de meerwaarde van de diplomatie door samen het verschil te maken. Ik ervoer er het belang van internationale connecties. Vooral de wisselwerking tussen diplomaten sprak me aan. Dat gevoel werd versterkt toen ik Vlaanderen mocht vertegenwoordigen bij een aantal internationale organisaties. Daar is mijn interesse verder aangescherpt.”

Zijn kwantumsprong kwam er toen Willems met succes het Vlaams diplomatiek examen aflegde. Hierdoor kon hij een nieuwe stap zetten in zijn loopbaan. Het maakt hem meteen tot een exponent van de interne carrière, waarop de Vlaamse overheid inzet. “De Vlaamse diplomatie, die het levenslicht zag in de jaren ’90 van vorige eeuw, is nog relatief jong en in volle ontwikkeling. Er wordt hard gewerkt aan, en geïnvesteerd in, de uitbouw en de ontwikkeling van het netwerk, met zowel opleidingsmogelijkheden en stages.”

Spreidstand

“Als diplomaat ben je een verbinder met een brede maatschappelijke voeling. Je bouwt een netwerk uit met zowel professoren, politici, ondernemers als kunstenaars. De rijkdom aan relaties is bijzonder groot en thematisch erg breed, van cultuur over milieu tot academische samenwerking.” De spreidstand waarin Willems zich bevindt, is breed en net dat typeert de huidige rol van een diplomaat. “Wij zijn geen specialisten, wij zijn generalisten en facilitators, die verbinden en ook complementair zijn aan onze economische en federale collega’s.”

 
Dries Willems met assistente Lauren Van Alsenoy

“Wij staan nooit op onszelf, maar altijd ten dienste van de gemeenschap. Elke vergadering, activiteit of bezoek wordt voorafgegaan door overleg met collega’s uit één van de Vlaamse departementen, die mij hun knowhow overmaken. Er wordt steevast afgestemd om met de juiste informatie aan tafel of in gesprek te gaan. En op locatie is er de nauwe samenwerking met de economische collega’s van Flanders Investment and Trade, hier met een focus op klimaattechnologie en gezondheidstechnologie.”

Iedereen ambassadeur

Voor Willems is iedere landgenoot in het buitenland een ambassadeur. “Onze innovatieve ondernemers, culturele tenoren en sportieve klasbakken zijn veel grotere ambassadeurs van Vlaanderen dan ik. Van ons wordt bescheidenheid verwacht, maar onze topprofielen uit de diverse segmenten mogen heus wat trotser zijn. Wat dat betreft kunnen we zeker leren van de Scandinaviërs, die zich internationaal zeer behendig weten te profileren. Het aantal landgenoten op topposities in Scandinavië is groot. Ik denk aan Dr. Hans Kluge als regionaal directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie en Dr. Hans Bruyninckx als hoofd van het Europees Milieuagentschap.”

Er liggen in Scandinavië veel leeropportuniteiten voor Vlaanderen en ook omgekeerd geldt dat, want internationale samenwerking is een tweerichtingsverkeer. “Je kan natuurlijk nooit een model overplanten of kopiëren, maar Vlaanderen kan zich wel laten inspireren. We willen de krachten bundelen en de samenwerking verankeren. Er is een ruime belangstelling vanuit Vlaanderen voor de regio. Denk bijvoorbeeld aan de verdere digitalisering van de overheid, hernieuwbare energie of mobiliteit. Er valt ook wat te ontdekken. Van Noorwegen is nog enigszins geweten dat er veel gebeurt op vlak van hernieuwbare energie, maar dat Stockholm als het Silicon Valley van Europa wordt beschouwd, met een hoog aantal startende en succesvolle ondernemingen, blijft bij velen onder de radar.”

 
Sfeerbeelden opening Vlaams diplomatieke post in Kopenhagen

Absorberen

Het leven in Kopenhagen bevalt het jonge gezin Willems enorm. “Het is een zeer kindvriendelijke en erg aangename stad. Er wordt in de regio sowieso sterk ingezet op de leefbaarheid van de steden. Dat spreekt ons aan, ook in functie van het welzijn van ons gezin. In mijn ambt blijft het echter balanceren en helt het evenwicht al eens over naar de werkzijde. De keuze voor deze loopbaan maak je ook niet alleen. Het is een absorberende job, die ook het persoonlijk leven raakt. Intussen wennen wij aan de Deense gewoonten. Uiteraard doe ik veel per fiets en pas ik mij aan aan de diverse lokale gebruiken, zoals mijn hand opsteken als ik rem. De grootste uitdaging vind ik trouwens de algemeen ingeburgerde terugtraprem. Geef mij toch maar een handrem, want daar komen nog ongelukken van.”

“Binnen de Deense maatschappij heerst een grote verbondenheid. De wet van Jante bepaalt de maat. In het kort bepaalt deze filosofie dat niemand beter is dan een ander. Van iedereen wordt bescheidenheid en terughoudendheid verwacht. Denen zien elkaar als gelijkwaardig en er is nauwelijks sprake van hiërarchie. Zelfs professioneel is het een stuk informeler dan op vorige posten. En laat net dat aanpassingsvermogen en die terughoudendheid enkele van de kerneigenschappen van een diplomaat zijn”, besluit Willems.

Meer info: fdfa.be