D-Teach | Wereldwijd bij de les

In tegenstelling tot hun ouders kiezen kinderen niet voor een internationale verhuizing. Ze vormen echter wel een essentiële schakel. Zij verdienen ook die persoonlijke benadering. Er valt veel te regelen en van alle beslissingen die ouders moeten nemen, liggen de onderwijskeuzes vaak het zwaarst op de maag. Het belang van het moedertaalonderwijs daarin speelt een grote rol. Katya Schodts getuigt. Samen met haar echtgenoot Jurgen Maerschand, Vlaams Economisch Vertegenwoordiger, en hun twee tienerzonen, woont ze momenteel in Mumbai. Binnenkort wordt dat Wenen. Haar visie en keuzes zijn inspirerend.

De betrokkenheid van kinderen bij beslissingen is belangrijk. Als je hen behandelt als koffers die mee verhuisd moeten worden, gaan ze zich ook zo gedragen: gesloten en passief. “Wij nemen onze kinderen serieus.” Het zijn Jack en Casper, 16 en 14, die zelf vroegen om een terugkeer naar Europa. Zij willen zelfstandig kunnen zijn, alleen de bus nemen of op café gaan, wat minder vanzelfsprekend is in Mumbai dan in Wenen. Na vijf jaar New York, vijf jaar Berlijn en intussen zes jaar Mumbai volgt dus de nieuwe uitdaging.

“Tot op zekere hoogte kunnen we onze bestemming mee bepalen. Naast, en in eerste instantie, de professionele uitdaging en mogelijkheden voor mijn man, hanteren we daarvoor drie criteria, met name de veiligheid, de gezondheidszorg en de scholen. Flanders Investment and Trade zou ons nooit naar onveilige locaties zenden, al is het maar omdat er amper economische activiteit is. Dus blijven – op privévlak – de gezondheidszorg en de scholen over als parameters. In praktijk was het onderwijsaanbod de voorbije acht jaar mee bepalend, zeker wat systeem en schoolkost betreft.”

Onderwijskeuze

Jack en Casper groeiden haast volledig op in het buitenland en ‘logeerden’ hoogstens een tijdje in België. “Thuis praatten we consequent Nederlands. Jurgen was de voorlezer ’s avonds, vooral Vlaamse en Nederlandse jeugdklassiekers passeerden de revue. Zo’n houvast is belangrijk. Je brengt jonge kinderen hiermee het gevoel voor de Nederlandse taal bij. Je gebruikt ook een andere woordenschat dan tijdens reguliere gesprekken.” Voor jonge kinderen is dit voldoende om de moedertaal te behouden, maar zodra ze naar school gaan, neemt de schooltaal het razendsnel over. Kinderen zijn flexibel en leren snel. In verhouding neemt de aandacht voor de moedertaal af. Als ze dan niet op een regelmatige basis Nederlands krijgen aangeleerd, verdwijnt die taal naar de achtergrond.

Dat is niet alleen een probleem voor de re-integratie, ook de band met de familie kan verzwakken door de taalbarrière. Het behoud van de moedertaal staat behoorlijk centraal binnen het belang van het kind. Vaste rituelen versterken een stabiel thuisfront tijdens expatperiodes. Naast de relevantie van het Nederlands kwam de onderwijskeuze op het bord van Katya en Jurgen terecht. “De kwaliteit is immers een grote zorg voor ouders die naar het buitenland vertrekken. Dat was bij ons niet anders. Die keuzes zijn zwaar omdat vergeleken wordt met het bekende, het vertrouwde. Hoe kies je tussen lokale en internationale scholen, al dan niet aangevuld met moedertaalonderwijs?”

Internationale school

De term ‘internationale school’ is een containerbegrip. Het draait om het curriculum, Amerikaans, Canadees of Brits bijvoorbeeld, maar eveneens over de schoolpopulatie. “Het multiculturele aspect is voor ons ontzettend belangrijk. Wij kozen voor een Amerikaanse school, met een grote in- en uitstroom. Het maakt de schoolomgeving heel open, waardoor integratie makkelijker verloopt. Hetzelfde leerplan blijven zij ook volgen in Wenen. Die continuïteit is eigenlijk nog belangrijker dan het systeem op zich. Uiteindelijk zullen zij afstuderen met een IB of International Baccalaureate, wat hen toegang verleent tot Europees hoger onderwijs. Er waren twijfels en die zijn er soms nog. Maar in België zouden we misschien dezelfde of andere vraagstukken hebben.”

“Je moet als ouder een ongelooflijk groot vertrouwen hebben in een systeem, waarin je zelf geen school liep. Tot 14-15 jaar gaat het er in het Amerikaanse systeem behoorlijk speels aan toe. Als ouder moet je dan leren om afstand te nemen van je eigen geschiedenis, ervaringen en vanzelfsprekendheden. Nu we bijna aan het einde van de rit zijn, zien we echter vele puzzelstukjes op hun plaats vallen en beseffen we dat de ruimte die ze gekregen hebben tijdens deze cruciale jaren – de ruimte om als mens te ontwikkelen en niet louter als een academisch object dat getraind moet worden - ongelooflijk belangrijk was. En natuurlijk zijn er dingen die je achteraf gezien anders zou doen, maar dat geldt in elk land en in elk systeem.”

Vloeiende identiteit

In het buitenland opgroeiende kinderen worden ondergedompeld in een zeer waardevolle taalsituatie. “Het aanvullende moedertaalonderwijs zagen wij onmiddellijk als een grote meerwaarde. Er bestaat veel literatuur over het aanleren en stimuleren van taalvaardigheid. Los van de diverse onderzoeken, is de rode draad voor mij de beleving en de leercurve van het kind. Jack nam bijvoorbeeld in het begin minder snel talen op en dan moet je ervoor zorgen dat er minder verschillende talen door elkaar heen aangeboden worden. Terwijl Casper een spons voor talen bleek te zijn en dan kan het aanbod niet groot genoeg zijn. Mede daarom ben ik zo’n grote fan van het moedertaalonderwijs van D-Teach. De persoonlijke aanpak, één op één, mag je letterlijk nemen. De virtuele klas is er ééntje met één leraar en één leerling. Alles is flexibel en op maat.”

“In een wereldstad als Mumbai is de afstand tot een fysieke school sowieso al een uitdaging. Naast het reguliere onderwijs vragen naschoolse activiteiten een serieuze inspanning. Eén van de troeven van D-Teach is de flexibiliteit. Er wordt niet enkel een passend moment gezocht, maar er wordt ook een persoonlijk leertraject uitgestippeld. Het doel en de gewenste progressie bepalen we samen. Omdat wij van post naar post gaan, is het minder belangrijk dat onze kinderen ooit opnieuw instromen in het reguliere onderwijs. Voor ons is het cruciaal dat zij leren lezen en schrijven in het Nederlands. Dat hoeft niet op eenzelfde tempo van leeftijdsgenoten te zijn, maar de kennis moet er wel zijn.”

Bredere wereldkijk

“Het is niet omdat het onderwijs van D-Teach flexibel is, dat het ook vrijblijvend is voor de leerlingen. Er worden op zeer professionele manier doelstellingen geformuleerd en die dienen gehaald te worden. Maar het kan wel gewoon van thuis. Een groot voordeel is dat. Want ze zijn al lang onderweg van en naar school. D-Teach is voor ons hun navelstreng met Vlaanderen, met de Vlaamse cultuur, met het Vlaamse accent waarmee ze spreken. Ze hebben ook blijvend goesting om Nederlands te spreken. Onze jongens zagen het als hun teddybeer die ze meenamen van locatie naar locatie.” Interactie is daarbij het kernwoord. Ondersteund door virtuele technologie, worden de fysieke afstanden tussen België en de wereld overbrugd en wordt ervoor gezorgd dat leerkrachten en studenten thuis zijn bij elkaar. Vertrekkend van de leerlingen en hun eigenheid worden stappen gezet in een wereld die globaliserend en multicultureel is. “D-Teach toont niet alleen een enorm begrip voor de leefwereld van onze kinderen maar biedt daar bovenop ook meer en meer internationale ondersteuning. Zo verdiepen zij zich op dit moment in het IB-curriculum.”

Weten wie je bent en waar je vandaan komt, geeft je de kans je te ontwikkelen tot wereldburger. “Op bepaalde vlakken zijn Jack en Casper rijker dan leeftijdsgenoten. Ze hebben veel gereisd, hebben veel gezien, weten veel. Ze hebben in het debat een brede kijk op de dingen. Wat ik ook mooi vind, is hun meta-linguïstiek gevoel, hoe ze discussiëren over woorden, vergelijkingen maken tussen talen. Ze kunnen zich overal en in elke situatie uitdrukken, dat vind ik erg mooi. Anderzijds groeiden ze in India erg beschermd op, omdat de school één grote bubbel is. In Oostenrijk wordt dat een ander verhaal. Daar zullen ze de straat op fietsen, alleen de stad in gaan en op café gaan. Dingen die ze in India nooit gedaan hebben.”

Info: d-teach.com