Coronavaccins en Europese samenwerking - Hoe groeit de EU-samenwerking in de praktijk?
In Brexit-tijden, nu de Europese Unie definitief de amputatie is ondergaan van één van haar Lidstaten, kan het tij voor de Unie misschien toch keren naar aanleiding van de coronarespons (vooral wat betreft de vaccins en het herstelplan) Natuurlijk hebt u al uitvoerig gehoord en gelezen over coronavaccinatie en alles wat daar omheen speelt in Europa. Toch wil ik op dit onderwerp inspelen om de groei van samenwerking binnen de Europese Unie met een praktijkvoorbeeld te illustreren. Een mooi voorbeeld, want zo zien we hoe een concrete problematiek - de coronacrisis en zoektocht naar oplossingen voor de pandemie - een gunstig klimaat kan scheppen voor de groei en ontwikkeling van de Europese Unie. Meer samenwerking komt tot stand wanneer dit nodig en nuttig blijkt.
ZO GROEIEN DE BEVOEGDHEDEN VAN DE EUROPESE UNIE
De bevoegdheden van de Europese Unie, hierover hebben trouwe lezeressen en lezers van deze rubriek al vaker gehoord. Om het Europees Recht van vandaag te begrijpen, is het belangrijk voor ogen te houden op welke manier deze bevoegdheden geleidelijk aan zijn gegroeid. Deze groei lijkt soms ver van logisch, maar wordt veel begrijpelijker als we ze koppelen aan de politieke gebeurtenissen en gevoeligheden in ons werelddeel. En aan de grote uitdagingen van elk moment. Door de jaren heen zijn bevoegdheden van de Unie dan gegroeid, wanneer in de praktijk bleek dat een gezamenlijke aanpak nodig of nuttig was. Vandaar dat we op het einde van dit artikel een mogelijke nieuwe groei van de bevoegdheden kunnen aankondigen.
VOLKSGEZONDHEID: TWEE AGENTSCHAPPEN EN DE COMMISSIE
Aangezien tot begin 2020 op politiek vlak weinig enthousiasme was voor verregaande EU-bevoegdheden op vlak van volksgezondheid, bestaan enkel twee Agentschappen en een Departement van de Commissie met beperkte bevoegdheid in deze materie. Of anders gezegd: de algemene politieke redenering in Europa was dat volksgezondheid beter op lagere niveaus kon geregeld worden (Staten of regio’s en Gemeenschappen) dan in instanties van de EU. De twee bestaande Agentschappen zijn het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding en het Europees Geneesmiddelenbureau. Het Geneesmiddelenbureau kent u intussen zeker al, dit Agentschap geeft groen licht voor vaccins, onder meer. Ook het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding is bijzonder actief tijdens de coronacrisis. De twee Agentschappen werken samen met het Directoraat-generaal voor Gezondheid en Voedselveiligheid, een Departement van de Europese Commissie.
SAMENWERKING VAN DE EU-INSTANTIES EN DE LIDSTATEN
De twee Agentschappen, het Departement van de Commissie en alle Lidstaten hebben de handen in elkaar geslagen in de strijd tegen de coronapandemie. Ondanks de beperkte bevoegdheden van de Europese Unie, is de samenwerking op vlak van volksgezondheid toch van de grond gekomen, met veel goede politieke wil. Bijvoorbeeld bij de coronavaccins: in de media is veel aandacht voor de goedkeuring door de EU van de vaccins, de gezamenlijke aankoop en vaccinatiestrategie. Maar ook de coördinatie van de beschikbare gegevens over het virus en van wetenschappelijke informatie is bijzonder waardevol voor de bestrijding van de pandemie.
OP WEG NAAR EEN EUROPESE GEZONDHEIDSUNIE
De Europese Commissie wil lessen trekken uit de huidige crisis en verbeteringen voorstellen om de gezamenlijke aanpak doeltreffender te maken. Bij gezondheidscrises is een snelle respons cruciaal, daarom zouden zowel het Geneesmiddelenbureau als het Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding meer bevoegdheden krijgen. De Commissie werkt ook aan een autoriteit voor respons op noodsituaties op volksgezondheidsgebied: HERA of Health Emergency Response Authority. HERA zou eind dit jaar worden voorgesteld. Dit alles in het kader van een Europese Gezondheidsunie, om grensoverschrijdende bedreigingen van onze gezondheid beter aan te pakken. Nu op gezondheidsvlak het nut en de noodzaak van een nauwere samenwerking is gebleken, meent de Commissie dat de tijd rijp is voor meer bevoegdheden. Zo kunnen hopelijk toekomstige gezondheidscrises doeltreffender worden aangepakt.
Bronnen en meer informatie:
https://vaccination-info.eu/nl/covid-19
https://vaccination-info.eu/nl/over-ons
https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/public-health/coronavirus-vaccines-strategy_nl
https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/public-health_nl#europeanhealthunion
Aan bovenstaande tekst kunnen geen rechten ontleend worden. De tekst is louter informatief en niet bedoeld als advies. Concrete situaties moeten worden voorgelegd aan een specialist. Wij zijn niet aansprakelijk voor schade die uit mogelijke verkeerde interpretatie van deze tekst, uit onjuistheden of onvolledigheid zou kunnen voortvloeien.
